مراحل ساخت ویلا ، ساختمان و آپارتمان

مراحل ساخت ویلا- ساختمان – آپارتمان و …

آموزش کامل اجرا ساختمان از صفر تا صد به روش اصولی و مهندسی

برای اجرای کامل صفر تا صد ساختمان – ویلا و آپارتمان میتوانید با مهندسین مجموعه پلان قصر تماس بگیرید .

بازدید از زمین و یافتن نقطه مناسب برای شروع پروژه

برای آغاز هر گونه عملیات ساختمانی لازم است منطقه مورد بررسی قرار گیرد ، وضعیت و فاصله‌ی آن نسبت به خیابان‌ها و جاده‌های اطراف و همچنین چگونگی دسترسی به خیابان‌های اصلی مورد بازرسی قرار گیرد و خاک زمین ( از طریق نمونه برداری و فرستادن به آزمایش خاک )  وارسی شود .

آزمایش خاک به این دلیل صورت می گیرد که مطمئن شویم خاک منطقه توانایی  تحمل بار ساختمان یک یا چند طبقه ما را دارد . باید منطقه را از لحاظ دسترسی به جاهای مختلف بررسی کرد .

در این بررسی‌ها باید دقت شود تا ما مشکلی از لحاظ ورود و یا خروج ماشین آلات نداشته باشیم و ضمناً جای کافی برای مصالح پای کار فراهم کنیم. سپس نسبت به ریشه كنی (كندن ریشه‌های نباتی كه ممكن است در زمین روییده باشند‌) اقدام می‌شود و خاك‌های اضافی به بیرون حمل شود و بالاخره باید شكل هندسی زمین و زوایای آن كاملاً معلوم شده و با نقشه ساختمانی كاملاً مطابقت داشته باشد.

نقشه برداری و پیاده کردن نقشه

می توان گفت این مرحله مهم ترین عنصر در ساخت سازه است . اگر به درستی صورت نگیرد گاهی ممکن است منجر به لزوم تخریب ساختمان گردد . در طرح این مرحله باید نقشه را از روی کاغذ بر روی زمین پیاده کرد . به این گونه که محل پی ها ، ستون ها و … را با روش های گوناگون مشخص می کنیم .

انتخاب روش بستگی به ابعاد پروژه دارد برای پیاده کردن نقشه ساختمان‌های مهم (بزرگ) از دوربین نقشه ‌برداری استفاده می‌شود به این منظور مراحل زیر بایست انجام گیرد:

برای تعیین محل ساختمان‌ها حداقل به یک امتداد مبنا در محل نیاز است که با توجه به عوارض اطراف محل مورد نظر امتداد مبنا را در نظر می‌گیرند.

مثلا برای ساختمان‌های مسکونی، این امتداد مبنا می‌تواند مرز ساختمان با لبه جاده و خیابان که در نزدیکی ساختمان واقع است باشد و برای یک بنای صنعتی ممکن است این امتداد، امتداد حصار یا نرده بیرونی در نظر گرفته شود.

بعد از مشخص شدن امتداد مبنا، اندازه‌ها، طول و زوایا و ارتفاع‌هایی که برای پیاده کردن قسمت‌های مختلف نقشه مورد نیاز است آنها را به طول‌ های زمینی تبدیل می‌کنند.

این نکته ضروری است که کلیه کارهای پیاده کردن نقشه باید مرحله به مرحله کنترل شود.

روش‌های پیاده کردن نقشه یک ساختمان

پیاده کردن محل یک ساختمان به وسیله متر به روش افست : در این روش گوشه‌های ساختمان را به کمک دو محور مبنا مشخص و فواصل افقی و عمودی این نقاط نسبت به مبدا مختصات، بر اساس نقشه تعیین و بر روی زمین پیاده می‌شود.

پیاده کردن محل یک ساختمان به روش شعاعی : در این روش هر گوشه ساختمان به کمک یک زاویه مشخص تعیین می‌شود (زاویه امتدادی که نقطه بر روی آن قرار دارد نسبت به خط مبنا).

منظور از پیاده کردن نقشه روی زمین در واقع همان پیاده کردن پلان فنداسیون ساختمان است.

عرض و طول و عمق پي ها كاملا بستگي به وزن ساختمان و قدرت تحمل خاك محل ساختمان دارد در ساختمان هاي بزرگ قبل از شروع كار بوسيله آزمايشات مكانيك خاك قدرت مجاز تحملي زمين را تعيين نموده و از روي آن محاسبات ابعاد پي را تعيين مي نمايند.

ولي در ساختمان هاي كوچك كه آزمايشات مكانيك خاك در دسترس نيست بايد از مقاومت زمين در مقابل بار ساختمان مطمئن شويم .

اغلب مواقع قدرت مجاز تحملي زمين براي ساختمان هاي كوچك با مشاهده خاك پي و ديدن طبقات آن و طرز قرار گرفتن دانه ها به روي همديگر يا با ضربه زدن به وسيله كلنگ به محل پي قابل تشخيص مي باشد .

گرفتن پروانه و مجوز تخریب ساختمان و نوسازی

در گام اول مراحل ساخت ساختمان، باید مسیر گرفتن پروانه ساخت و یا  تخریب و نوسازی آشنا شویم که در ادامه به طور مفصل آن را شرح خواهیم داد. اولین نکته‌ای که در شروع این مسیر باید بگوییم این است که اگر از طریق مشارکت در ساخت اقدام به ساخت ساختمان کرده‌اید، معمولا جوازها و تائیدیه‌های لازم توسط سازنده گرفته می‌شود و مالک مسئولیتی ندارد.

در شهرهای بزرگ، مالک یا مالکین باید همراه با مدارک مورد نیاز به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک مراجعه کرده و برای کسب این جوازها، به سازنده، وکالت دهند.

اما ممکن است در شهرهای کوچک نیازی به مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک نباشد و می‌توان این مدارک را مستقیما در اختیار شهرداری قرار داد.

مدارک مورد نیاز برای گرفتن مجوز تخریب ساختمان

• اصل و کپی سند ملک
• بنچاق (سند رسمی دفترخانه)
• قبض آب، برق و گاز (شاید قبض تلفن هم نیاز باشد)
• اگر ملک اوقافی باشد، نامه اوقاف نیز نیاز است.
• همراه داشتن پایان کار یا مجوز تخریب و نوسازی در صورت وجود
• عوارض نوسازی شهرداری برای سال جاری و سال‌های گذشته را پرداخت کرده و فیش آن، ضمیمه پرونده شود.
• کارت ملی مالک یا مالکین و سازنده
• اصل وکالت نامه مالک یا مالکین به سازنده

در مرحله بعد، دفتر خدمات الکترونیک یک کارشناس جهت تعیین حدود اربعه، ابعاد زمین و دستور نقشه، به محل پروژه می‌فرستد دستور نقشه حاوی اطلاعات زیر است:

• ابعاد زمین اصلاح شده
• نوع کاربری
• تعداد طبقات مجاز
• سطح اشغال هر طبقه و غیره

پس از دریافت دستور نقشه، باید آن را به یک دفتر فنی و مهندسی تحویل داد تا نقشه معماری (نقشه فاز یک) طراحی شود. سپس نقشه فاز یک تهیه شده را به معاونت شهرسازی ارجاع داده و تاییدیه لازم را می‌گیرید تا عوارض تراکم تعیین شده طبق آن پرداخت شود.

بعد از این که عوارض را پرداخت کردید وارد مرحله پیش نویس می‌شوید که برای ساختمان‌های مختلف، متفاوت است.

وقتی مدارک لازم در مرحله پیش نویس را گرفتید، آن‌ها را تحویل دفتر خدمات الکترونیک می‌دهید تا مهندس ناظر مشخص شده و با عقد قرارداد، پروانه تخریب و نوسازی صادر شود.

آموزش اجرای ساختمان شامل ریزه‌کاری‌های بسیاری است که در یک مقاله نمی‌گنجد. به همین دلیل نکات و قسمت‌هایی که نیاز به توضیح بیشتر دارند را با رنگ آبی مشخص کردیم.

اقدامات قبل از تخریب ساختمان

اکثر عملیات‌های ساخت و ساز با تخریب شروع می‌شود اما گاهی پیش می‌آید که در زمین مورد نظر، ساخت و سازی از قبل انجام نشده است. در این شرایط به تخریب نیازی نیست و ساخت و ساز با گودبرداری آغاز می‌شود.

پیش از شروع تخریب باید مواردی کنترل شده و اقداماتی انجام داد. این موارد عبارتند از:

اقدام به محدودسازی یا قطع کردن آب، برق و گاز (این کار می‌تواند همزمان با شروع عملیات تخریب صورت پذیرد)

تعیین محل جمع آوری و دفع نخاله‌ها (قرارداد پسماند)

بیمه کردن کارگاه در قبال حوادث احتمالی

محصور کردن محوطه اطراف کارگاه

محافظت از پیاده‌رو‌ها و معابر عمومی مجاور ساختمان در دست تخریب (سرپوش حفاظتی)

• تعبیه پاخور حفاظتی در پرتگاه‌ها
• نصب تابلوی مشخصات ساختمان
• ایمن سازی و نصب علائم هشدار
• بررسی شرایط پایداری ساختمان‌های مجاور و به کارگیری تمهیدات ویژه
• جهت پایدارسازی ملک مجاور به خصوص در صورت وجود دیوار مشترک با ملک مجاور
• تعیین روش تخریب و تهیه وسایل و تجهیزات لازم متناسب با نوع محل و ساختمان
• بررسی دسترسی ماشین آلات به کارگاه

تخریب ساختمان

هدف از تخریب به طور کلی حذف، نوسازی، تعمیر یا بازسازی سازه است که با استفاده از لوازم و تجهیزات گوناگونی انجام می‌شود. تخریب به طور عام به معنای خراب کردن است ولی از نظر فنی و مهندسی به معنای جدا کردن مرحله‌ای المان‌های مختلف یک سازه است.

دلیل این امر پایان عمر مفید سازه و بروز خطرات مختلفی مانند ایمن نبودن ساختمان جهت زندگی است. همچنین در طی انجام عملیات تخریب، سعی می‌شود که مواد قابل استفاده از ضایعات، جدا و دوباره به کار گرفته شود.

مراحل تخریب ساختمان

به طور کلی مراحل تخریب به شرح زیر است:

• باز نمودن شیرآلات، تجهیزات برقی و مکانیکی نظیر آب گرمکن و غیره
• جداسازی شیشه‌ها از درها و پنجره‌ها
• جداسازی بازشوها نظیر درهای چوبی و آهنی بازشو و پنجره‌ها از دیوارها
• برچیدن عایق رطوبتی بام و مصالح شیب بندی و رسیدن به پوشش سقف
• باید تمام سازه‌های طره‌ای و پیش آمده، شامل تراس‌ها و بالکن‌ها و اجزای
• متصل به دیوارهای پیرامونی ساختمان را پیش از تخریب سازه اصلی
• ساختمان و اجزای سازه‌ای داخل طبقات، تخریب کرد.
• تخریب دال‌های کف‌ باید از وسط دهانه شروع شده، و به سمت تیرهای
• تکیه‌گاه ادامه یابد. تیرهای کف را باید به ترتیب زیر تخریب کرد:

1. تیرهای طره‌ای
2. تیرهای فرعی و تیرچه‌ها
3. تیرهای اصلی

• در صورتی که بر اثر از دست رفتن قیدهای تیرها، پایداری سازه‌ای آن‌ها
• تحت تاثیر قرار گرفته و حتی دچار خطر ریزش شوند، باید پیش از برداشتن
• این قیود، با استفاده از سیستم‌های مهار‌کننده مناسب، نظیر شمع‌بندی،
• آن‌ها را تقویت کرد، به گونه‌ای که پس از برداشتن این قیود، این تیرها
• دچار ناپایداری سازه‌ای نشوند.
• پیش از تخریب ستون‌ها و دیوارهای باربر، باید تیرهای بالای آن‌ها را تخریب کرده و برداشت.
• پیش از تخریب دیوارهای باربر، باید دیوارهای غیرباربر واقع در بالای آن‌ها را تخریب کرد.
• در تمام مدت تخریب نباید هیچ راه خروجی را، پیش از آن که راه تایید شده دیگری جایگزین آن شود، تخریب کرد.

آموزش تخریب ساختمان به روش‌های مختلف

جهت تخریب ساختمان از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. این روش‌ها عبارتند از:

1) تخریب دستی ساختمان

در این روش، ساختمان به صورت دستی تخریب شده و با استفاده از ماشین بارگیری، ضایعات خارج می‌شوند. سرعت این روش کم بوده ولی در صورتی که نکات ایمنی رعایت شود، امنیت بالاتری دارد.

نکته مهمی که باید در این روش رعایت شود، لزوم استفاده از کمربندهای ایمنی در پرتگاه‌ها و محل‌های مستعد سقوط است. در صورتی که اکیپ تخریب از کمربندهای ایمنی، کلاه ایمنی و غیره استفاده نکنند، ممکن است صدمات جبران ناپذیری به آن‌ها وارد شود.

عملیات تخریب ساختمان به روش دستی با استفاده از ابزارهایی مانند پتک، کلنگ یا چکش صورت گرفته که از سقف شروع و سپس به طرف دیوارها ادامه می‌دهیم. تخریب به روش دستی از بالاترین قسمت ساختمان شروع شده و طبقه به طبقه تا پایین‌ترین قسمت ساختمان ادامه می‌یابد.

در تخریب به روش دستی به نکات زیر توجه کنید:

• باید در سقف‌های کلیه طبقات سوراخی به صورت هم‌ مرکز جهت انتقال نخاله‌ها به پایین ساختمان ایجاد شود. به این نکته توجه داشته باشید دور این سوراخ برای رفت و آمد افراد باید ایمن بوده و فضای کافی وجود داشته باشد.
• بیش از اندازه روی یک سقف نخاله دپو نکنید، چون احتمال ریزش سقف وجود خواهد داشت. در صورتی که نیاز به دپوی بیش از اندازه بود، زیر سقف جک‌هایی قرار دهید تا سقف فرو نریزد.
• آجرها، بلوک‌ها و تمام اجزایی که قابلیت استفاده مجدد در اجرا را دارند، دسته بندی شده و در یک قسمت چیده شوند.
• قبل از تخریب دیوارها این مسئله را چک کنید که دیوار با همسایه مشترک است یا خیر؟! یا به یکدیگر تکیه دارند یا خیر؟

تخریب دیوار مشترک متفاوت‌تر خواهد بود و ریزه‌کاری‌های بیشتری دارد که در مقاله ” تخریب ساختمان “ به این موارد می‌پردازیم. پیشنهاد می‌کنیم مطالعه این مقاله را اصلا از دست ندهید.

• ترتیب تخریب باید بر اساس باربرداری باشد. به همین دلیل ابتدا باید دال‌ها برداشته شده، سپس تیرهای فرعی، تیرهای اصلی و در نهایت ستون‌ها تخریب شوند.
• در صورتی که یک دیوار باربر باشد، ابتدا باید تیرچه‌ها برداشته شده و سپس دیوار خراب شود.

• از لوازم متدوالی که در تخریب دستی استفاده می‌شود، می‌توان به پتک، چکش و تیشه، فرغون، بیل، کلنگ، قلم تخریب، دیلم، دستگاه فرز، دریل، چکش تخریب یا بتن کن، تخته الوار زیرپایی، بشکه، شلنگ آب، دستگاه هوا برش، داربست فلزی، طناب، قرقره، بالابر، چکش تخریب بادی و دستگاه کمپرسور اشاره کرد.

2) تخریب مکانیکی ساختمان

در روش مکانیکی جهت تخریب ساختمان‌های قدیمی و فرسوده عموما از ماشین‌ آلات استفاده می‌شود.

تخریب به روش مکانیکی شکل‌های مختلفی دارد که می‌توان به استفاده از بیل مکانیکی، گوی تخریب و خردکننده بازوبلند هیدرولیکی اشاره کرد.

در هنگام تخریب به روش مکانیکی به نکات زیر توجه کنید:

1) حرکت و قرارگیری این ماشین‌ آلات در مناطق زیر ممنوع است.

• فاصله 2 متری از لبه‌های ساختمان
• فاصله 1 متری از لبه بازشوها
• هرگونه عضو سازه‌ای طره‌ای

2) برای مشخص کردن محدوده مجاز حرکت و استقرار ماشین‌ها بر روی کف‌ها باید از علائم هشدار دهنده مثل انواع نوارها، ایجاد نوارهای مشخص کننده بر روی کف‌ها از طریق رنگ کردن کف‌ها یا سایر وسایل مناسب استفاده کرد.

• استفاده از بیل مکانیکی در روش تخریب مکانیکی

یکی از روش‌های رایج برای تخریب ساختمان استفاده از بیل مکانیکی است.

این روش سرعت بالاتر، هزینه بیشتر، لرزش بیشتر و ایمنی کمتر را در بر دارد و در ساختمان‌های معمولی، بیل مکانیکی معمولا در انتهای مراحل تخریب وارد می‌شود.

به انتهای بازوی این بیل‌ها قیچی، پیکور یا سنگ شکن وصل است. در این حالت نیز تخریب سازه از بالا به پایین انجام می‌شود.

• استفاده از گوی تخریبدر روشتخریب مکانیکی

در این روش از توپی فولادی که به صورت رفت و برگشتی به سازه برخورد می‌کند، استفاده می‌شود.

گوی تخریب از خارج ساختمان عمل می‌کند. این روش برای ساختمان‌های مخروبه، سیلوها و سایر تاسیسات صنعتی مناسب است.

با این حال انجام عملیات، نیازمند فضای آزاد بسیار زیاد در اطراف دستگاه است.

این روش نیازمند اپراتوری با مهارت بالا است که به طور کلی در ساخت و ساز شهری کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

3) تخریب ساختمان با استفاده از مواد منفجره

ساختمان در اثر نیروی جاذبه زمین روی خود فرو می‌ریزد و مواد منفجره تنها جرقه‌ای برای شروع این فروریزی در نقطه‌ای مناسب از ساختمان است.

مواد منفجره را در پی و ستون‌های ساختمان قرار می‌دهند و سپس آن‌ها را منفجر می‌کنند؛ با ویران کردن پی ساختمان، سازه به آسانی فرو می‌ریزد. در صورت استفاده از این روش، ساختمان به یکی از دو حالت زیر سقوط می‌کند:

1. سقوط مانند درخت
2. سقوط در جای خود

به این نکته توجه داشته باشید که عملیات تخریب با استفاده از مواد منفجره کاملا برنامه ریزی شده، مهندسی شده و دارای محاسبات پیچیده و دقیقی است تا ساختمان دقیقاً در همان محل در نظر گرفته شده فرو بریزد و باعث ایجاد خسارت به ساختمان‌های مجاور نشود.

گودبرداری ساختمان

در مراحل ساخت ساختمان، پس از تخریب نوبت به خاکبرداری و گودبرداری می‌رسد. اما همانطور که می‌دانید پیش از آن باید آزمایشات مکانیک خاک انجام شود.

نتایج حاصل از آزمایشگاه، مشخصات خاک محل و سطح آب‌های زیرزمینی به ویژه وجود و عمق خاک‌های مسئله‌داری نظیر خاک‌های دستی را تعیین می‌کند.

همچنین طبق این آزمایش، توصیه‌های فنی در مورد نوع پی، مقاومت مجاز خاک‌ زیر پی، نشست‌های مورد انتظار و پارامترهای طراحی دیوارهای حائل نیز مشخص می‌شود.

خاکبرداری در انواع عملیات عمرانی اجرا می‌شود. برای مثال در زمینه راهسازی به معنای برداشتن ناهمواری‌ها تا سطح مبنا بوده اما در ساختمان سازی به معنای برداشتن ناهمواری‌های خاک تا پی ساختمان همسایه است.

به هر گونه حفاری و خاکبرداری در تراز پایین‌تر از سطح طبیعی زمین یا در تراز پایین‌تر از زیر پی ساختمان مجاور، گودبرداری گفته می‌شود.

در زمان گودبرداری باید یکی از روش‌های پایدار سازی گود را استفاده کرد. گودبرداری جزء عملیات‌های خاکی خطرناک است که هر ساله به دلیل عدم رعایت مسائل فنی و ایمنی، موجب بروز حوادث ناخوشایندی می‌شود.

مراحل خاکبرداری و گودبرداری ساختمان

اصول گودبرداری و پی کنی برای شروع اجرای فونداسیون شامل موارد زیر است:

• بررسی وجود چاه‌ها، قنات و غیره
• بررسی ساختمان‌های مجاور و میزان استحکام آن‌ها
• برداشت ترازهای طبیعی زمین با روش‌های مناسب نقشه برداری
• پایین آوردن سطح آب در گودبرداری‌هایی که زیر سطح آب است
• مشخص شدن حجم عملیات خاکی محاسبه شده و تعداد کامیون مورد نیاز
• طراحی نقشه تسطیح با توجه به تراز زمین‌های مجاور و شیب‌های لازم برای زهکشی، تراز و عمق پی‌ها
• اجرای گودبرداری و پایدار سازی دیواره گودها
• برداشت خاک نباتی برداشته شده و تثبیت خاک زیر فونداسیون (دقت داشته باشید که احداث سازه‌های سنگین روی خاکریز متشکل از خاک رس و لای یا ماسه ریزدانه مجاز نیست.)
• اجرای خاکریزی مهندسی در لایه‌های کم ضخامت و با مشخصات مد نظر طراح در شرایطی که تسطیح اراضی با خاکریزی همراه است.

انواع روش‌های پایدارسازی گود

حالا که با مفهوم گودبرداری و خاک برداری آشنا شدیم، به معرفی انواع روش‌های پایدارسازی گود می‌پردازیم. هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خود را دارند که با توجه به شرایط پروژه انتخاب می‌شوند. این روش‌ها عبارتند از:

1) گودبرداری با شیب مایل

در صورتی که فضاهای کناری محوطه باز باشد می‌توان با شیب‌دار کردن دیواره‌های گود یا اجرای پلکانی، گودبرداری را انجام داد. این روش برای گودهایی با عمق کم تا متوسط مناسب است.

به این نکته توجه داشته باشید که اگر ساختمان یا تاسیسات خاصی در اطراف محوطه گود وجود داشته باشند، این روش کارایی ندارد.

2) سازه نگهبان خرپایی

یکی از متداول‌ترین روش‌های اجرای سازه نگهبان و پایدارسازی دیواره گود در مناطق شهری سازه نگهبان خرپایی است. اجرای این روش ساده بوده و نیازی به تجهیزات و تخصص بالا ندارد.

همچنین این روش انعطاف زیادی برای اجرا در شرایط مختلف دارد. یکی از معایب این روش جاگیر بودن آن در گود است.

3) نیلینگ

برای این که با مفهوم نیلینگ با زبانی ساده آشنا شوید پیشنهاد می‌کنیم ابتدا فیلم زیر که قسمتی از آموزش تخریب و گودبرداری است را مشاهده کنید تا در قالب فیلم آموزشی نکات اجرایی ساختمان با این مفهوم آشنا شوید.

آموزش تخریب و گودبرداری، گام اول پکیج صفر تا صد اجرای ساختمان توصیه می‌کنیم اصلا مشاهده آن را از دست ندهید.

همانطور که در فیلم بالا گفتیم، عملیات میخ گذاری خاک یکی از روش‌های ابداعی جهت پایدارسازی ترانشه‌ها و تامین تکیه‌گاه افقی دیواره‌های خاکبرداری شده جهت جلوگیری از لغزش خاک است.

نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که نیروی کششی در میخ‌ها زمانی فعال می‌گردد که مقداری جابه‌جایی در سیستم ایجاد شود.

این موضوع ممکن است در ساختمان‌های مجاور با کاربری حساس موجب مشکل شود. بنابراین در انتخاب نوع سیستم نگهدارنده باید مقدار مجاز جابه‌جایی سازه‌های مجاور مدنظر قرار گرفته شود.

4) انکراژ

استفاده از روش انکراژ و به کار بردن میل مهارها باعث می‌شود جابجایی‌های کمتری در خاک دیواره‌های گود و سازه‌های مجاور گود ایجاد گردد.

استفاده از میل مهار یک روش متداول به عنوان المان نگهدارنده برای دیوارهای حائل و رویه‌های بتن پاشی شده است. با نصب میل مهار امکان انتقال بار کششی به لایه‌های خاک یا سنگ میسر می‌گردد.

ماهیت سیستم میخ گذاری (نیلینگ) باعث جابه‌جایی و تغییر شکل‌های جانبی در خاک برای نگهداری از آن می‌شود. این در حالی است که بعضی از مواقع حتی تغییر شکل‌های کوچک جانبی نیز برای ساختمان یا تاسیسات مجاور گود خطرناک است.

بنابراین استفاده از سیستم‌هایی که بالقوه فعال بوده (همانند سیستم میل مهار) می‌تواند این معضل را برطرف نماید.

5) مهار متقابل

مهار متقابل یا همان استرات معمولا برای نگهداری و حفاظت جداره‌های حاصل از گودبرداری در گودهایی با عرض کم در محیط‌های شهری استفاده می‌شود.

روش عملکرد مهاربندی جداره‌ها به این شکل است که توسط پشت بندهای افقی و قیدهای فشاری انجام می‌شود و شباهت زیادی به روش خرپایی دارد و در مواردی به صورت ترکیبی با هم به کار گرفته می‌شوند.

6) اجرای شمع

شمع یا پی عمیق، بار سازه فوقانی را توسط اصطکاک جدار پی و مقاومت نوک پی به زمین منتقل می‌کند. شمع‌ها زمانی که ظرفیت باربری زمین کم باشد یا بار سازه زیاد باشد، استفاده می‌شوند.

سیستم گودبرداری با شمع معمولا در مکان‌هایی استفاده می شود که:

• سازه مجاور گود به تغییر مکان خیلی حساس باشد یا انسجام کافی از نظر سازه‌ای نداشته باشد.
• در آینده احتمال گودبرداری در مجاورت سازه در دست احداث وجود داشته باشد.
• سازه نگهبان به صورت دائمی لازم باشد مانند گودبرداری جهت اجرای تقاطع‌های غیرهمسطح
• سطح آب زیرزمینی به گونه‌ای بالا باشد که کنترل ورود آب به داخل گود با روش‌های دیگر میسر نبوده یا مشکل باشد.

7) سپرکوبی (شیت پایل)

سپرها در واقع المان‌های صفحه‌ای طویلی از جنس چوب، بتن مسلح یا فلز هستند که با ضربه زدن یا ارتعاش به صورت قفل و بست با یکدیگر در زمین نصب شده و جزء دیوارهای جداکننده محسوب می‌شوند.

البته امروزه در عمل بیشتر از سپرهای فلزی با مقاطعی شامل مقطع U، مقطع Z و مقطع خطی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دقت داشته باشید که در گودهای با عرض کم، صفحه سپرها را با دستک‌های فشاری افقی، عمود بر دیواره دو طرف گود مهار می‌کنند. این در حالی است که برای مهار گودهایی با عرض زیاد، از اعضای نگهدارنده مایل برای مهار پشت بندهای افقی استفاده می‌شود.

8) دیوار دیافراگمی

در دهه 1950 میلادی برای اولین بار در ایتالیا، دیوار دیافراگمی به کار گرفته شد و از آن پس، از این روش به طور گسترده در نقاط مختلف دنیا استفاده شده است.

این روش عمدتا به منظور ایجاد پرده آب‌بند در عملیات سدسازی استفاده می‌شود.

اما کم و بیش در پایدارسازی دیواره گود نیز کارایی داشته و امروزه مخصوصا در ساخت ایستگاه‌های زیرزمینی مترو بیش از پیش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

با استفاده از این روش می‌توان قبل از انجام عملیات گودبرداری، دیواره نگهبان خاک را اجرا کرد. این روش به ویژه در مواردی که کارهای ساختمانی در زیر تراز سطح آب‌های زیرزمینی انجام می‌شود، کارایی بسیاری دارد.

9) جزیره‌ای

گودبرداری به روش جزیره‌ای تکنیک ویژه‌ای است که در آن پایدارسازی دیواره گود به روش مهار متقابل و کمک گرفتن از بخش مرکزی ساختمان در دست اجرا انجام می‌شود.

در این روش ابتدا المان‌های نگهدارنده قائم مثل روش مهارمتقابل در پیرامون گود با فواصل مناسب نصب می‌گردد. سپس گودبرداری قسمت مرکزی محل پروژه با نگه داشتن خاک کناره دیواره نگهدارنده به صورت شیبدار یا پلکانی تا کف گود انجام می‌شود.

پس از آن اقدام به ساخت سازه اصلی در قسمت مرکزی می‌گردد.

در ادامه بعد از آن که سازه اصلی در هسته مرکزی به اندازه کافی در طبقات بالاتر از گود، از پایین به بالا اجرا شد، خاکبرداری قسمت‌های باقی مانده گود در کناره‌ها و نصب قیدهای فشاری بین دیواره نگهدارنده و سازه اصلی از بالا به پایین همانند اجرای سیستم مهار متقابل شروع می‌شود.

10) تاپ دان (از بالا به پایین)

در این روش ساخت سازه زیرزمینی از بالا به پایین صورت می‌پذیرد و برعکس روش‌های متداول ساخت پی‌ها است.

در مرحله اول ستون‌های سازه شامل طول طبقات منفی و طول مهاری برای تحمل بار وارد مشابه المان‌های قائم در روش سازه نگهبان خرپایی اجرا شده و شروع به گودبرداری می‌کنند.

با برداشتن گود به اندازه یک طبقه منفی، نوبت به اجرای دیوارهای حائل برای مهار فشار خاک و سپس اجرای سقف می‌شود.

دال کف، سازه‌ای دائمی است که جایگزین قیدهای فشاری در روش حفاری مهاربندی شده می‌گردد تا در برابر فشار خاک پشت دیوارهای نگهدارنده مقاومت کنند. این مراحل تا رسیدن به تراز پی ادامه پیدا می‌کند.

در این روش ساخت سازه زیرزمینی با اتمام فرایند گودبرداری تکمیل می‌شود.

در مواردی که روش تاپ دان به صورت چاهک‌های دستی استفاده می‌شود، خاک زمین مورد نظر باید دارای چسبندگی نسبی باشد تا جداره چاهک پایدار باقی بماند اما در صورتی که از تجهیزات مناسب (گراب یا هیدروفرز) استفاده می‌گردد این محدودیت از بین می‌رود.

البته در ساخت و ساز شهری امکان استفاده از این تجهیزات وجود ندارد.

بهترین روش پایدارسازی گود

حالا که با روش‌های پایدارسازی گود آشنا شدیم باید بگوییم هیچ یک از روش‌های گفته شده بر سایر روش‌ها ارجحیت ندارد بلکه انتخاب نوع هر یک از آن‌ها بسته به عوامل زیر است:

1. عمق گود

به طور معمول روش پایدارسازی مناسب با توجه به عمق گود در زمین‌های شهری به شکل زیر انتخاب می‌شود:

عمق تا 7 متر: سازه نگهبان خرپایی، نیلینگ

عمق 7 تا 15 متر: نیلینگ، شمع، انکراژ، مهار متقابل

عمق 15 تا 25 متر: انکراژ، مهارمتقابل، دیوار دیافراگمی

عمق بالای 25 متر: انکراژ، دیوار دیافراگمی

2. سربار گود

سربار گود شامل موارد زیر است:

• بارهای زنده و مرده ساختمان‌های مجاور
• توقف یا تردد وسایل نقلیه در معابر مجاور
• مصالح و تجهیزات قرار داده شده در زمین‌های مجاور
• بخش شیب‌دار زمین‌های مجاور

3. مشخصات خاک و دیواره گود
4. مشخصات مجاورت‌های اطراف دیواره‌های گود
5. شیب زمین، قوانین و ضوابط اداری و فنی
6. ماشین آلات و نیروی انسانی موجود، رایج بودن روش پایدارسازی و شرایط اقتصادی

در مقاله ” گودبرداری ساختمان “ به طور کامل در مورد گودبرداری و اصول آن صحبت می‌کنیم. توصیه می‌کنیم مطالعه آن را اصلا از دست ندهید.

اجرای فونداسیون

در ادامه مقاله مراحل گام به گام نظارت ساختمان به شرح نکات و آموزش اجرای انواع پی می‌پردازیم.

همانطور که می‌دانید فونداسیون وظیفه اصلی انتقال بار سازه به زمین را دارد.

انواع مختلفی از فونداسیون‌ها با توجه به نوع مصالح مصرفی و نحوه انتقال نیرو به زمین وجود دارند. همانطور که می‌دانید انتخاب نوع فونداسیون با توجه به شرایط زمین و بارهای اعمالی سازه انجام می‌گیرد و به طور کلی به دو نوع پی‌ سطحی و پی عمیق تقسیم می‌شوند.

پی‌‌های سطحی بر حسب ابعاد و همچنین تعداد ستون‌‌های قرار گرفته بر روی آن‌ها به چهار دسته عمده زیر تقسیم می‌شوند:

1. پی منفرد
2. پی باسکولی
3. فونداسیون‌ نواری
4. پی گسترده

پیشنهاد می‌کنیم برای مطالعه بیشتر در مورد هر کدام از آن‌ها روی نام آبی آن کلیک کنید.

مراحل اجرای فونداسیون برای پی‌های سطحی به طور کلی مشترک است که در ادامه به شرح آن می‌پردازیم.

مراحل اجرای فونداسیون

به طور کلی برای اجرای فونداسیون یک سازه باید پنج مرحله جانمایی، اجرای بتن مگر، آرماتور بندی، قالب بندی و بتن ریزی را اجرا کنیم که در ادامه به توضیحات بیشتر در مورد هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت.

1. جانمایی فونداسیون

اولین مرحله پس از گودبرداری این است که اقدام به جانمایی فونداسیون کنیم.

پس از انطباق جهت شمال نقشه با شمال جغرافیایی محل پروژه، یکی از محورهای طولی یا عرضی که موقعیت آن روی نقشه مشخص شده با حداقل دو میخ در ابتدا و انتها روی زمین اجرا می‌شود. (به این امتداد، محور مبنا می‌گویند.)

اکنون سایر محورهای طولی و عرضی از روی محور مبنا مشخص می‌شود. جهت کنترل عمود بودن محورها نیز می‌توان از قضیه فیثاغورث (که به آن مثلث طلایی ۳،۴،۵ نیز گفته می‌شود) استفاده کرد.

نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که هنگام پیاده کردن نقشه روی زمین، جهت جلوگیری از جمع شدن خطاها، باید اندازه‌ها همیشه از یک نقطه مبدا محاسبه شده و روی زمین منتقل شود.

همچنین به این نکته توجه داشته باشید که در زمین‌های شیب‌دار نیز باید طول افقی اضلاع، ملاک عمل قرار گرفته شود.

پس از مشخص شدن حدود پلان، آکس‌ها با استفاده از ریسمان‌کشی و گچ‌ریزی روی زمین تعیین می‌شوند.

این عملیات در پروژه‌های بزرگ با دوربین نقشه‌برداری انجام می‌شود ولی برای کارهای کوچک با ریسمان کار، متر، گونیا و تراز قابل اجرا است.

پس از اطمینان از جانمایی دقیق فونداسیون، رگلاژ دستی کف و رسیدن به کد ارتفاعی مندرج در نقشه، کف گود باید کروم بندی شود.

2. اجرای بتن مگر

ابتدا پیشنهاد می‌کنیم فیلم زیر را که بخش کوتاهی از فیلم آموزشی نکات اجرایی ساختمان کادمی عمران هست، مشاهده کرده و با کلیات مفهوم بتن مگر به زبانی ساده همراه با فیلم کارگاهی آشنا شوید.

همانطور که در فیلم بالا گفتیم، پس از کروم بندی نوبت به اجرای بتن مگر می‌رسد. بتن مگر، بتنی با عیار سیمان 100 تا 150 کیلوگرم در هر مترمکعب بتن است که با ضخامت 10 سانتی‌متر اجرا می‌شود.

بتن مگر به دلیل جلوگیری از جذب شیره بتن فونداسیون توسط زمین، اجرا شده و نقش سازه‌ای ندارد. همچنین این بتن سطحی صاف و عاری از گرد و خاک برای اجرای آرماتوربندی فونداسیون آماده می‌کند.

برای مطالعه بیشتر در مورد بتن مگر و دیتیل اجرایی آن روی لینک آبی رنگ کلیک کرده و مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید.

3. آرماتوربندی فونداسیون

پیش از خواندن ادامه مطالب پیشنهاد می‌کنیم ابتدا فیلم زیر را مشاهده کرده تا با زبانی ساده همراه با فیلم کارگاهی به ریزه کاری‌های این مبحث مسلط شوید.

همانطور که در فیلم بالا مشاهده کردید باید به این نکته توجه داشته باشید که اگر قالب بندی فونداسیون، فلزی باشد، آرماتوربندی قبل از قالب بندی انجام می‌شود. اما اگر قالب بندی با مصالح بنایی مثل آجر باشد، آرماتوربندی پس از قالب بندی اجرا می‌گردد.

آرماتوربندی فونداسیون از سه مرحله تشکیل شده است:

1. اجرای مش تحتانی
2. اجرای آرماتور خرک
3. اجرای مش فوقانی

در آرماتوربندی فونداسیون به این نکات توجه داشته باشید:

• بین مش تحتانی و بتن مگر باید به وسیله اسپیسرهای بتنی یا پلاستیکی فاصله ایجاد شود.
• آرماتور خرک باید روی مش تحتانی قرار گیرد. در صورتی که آرماتور خرک روی بتن مگر اجرا شود، رطوبت از طریق خرک به آرماتورهای اصلی انتقال داده شده که باعث زنگ زدن آن‌ها و ایجاد ترک در بتن می‌شود.
• هم زمان با اجرای شبکه فونداسیون، اجرای آرماتورهای انتظار ستون و دیوار برشی در اسکلت‌های بتنی و جاگذاری بولت‌ها و صفحه‌ستون‌ها در اسکلت‌های فلزی انجام می‌شود.
• در اسکلت‌های بتنی دقت کنید که خاموت‌های ستون در ضخامت فونداسیون نیز اجرا شوند.
• طبق مبحث نهم ویرایش 92، جهت خم آرماتور انتظار ستون در فونداسیون باید به سمت بیرون باشد یا اصطلاحا خورشیدی اجرا شود. اما آیین نامه ACI پس از انجام آزمایشات به این نتیجه رسید که این خم در صورتی که رو به داخل باشد، عملکرد بهتری دارد.

به همین دلیل مبحث نهم ویرایش 99 اصلاح شد و خم میلگرد انتظار فونداسیون را به سمت داخل ملزم دانست.

در مقاله آرماتور بندی فونداسیون به طور کامل در مورد دیتیل اجرایی و ریز به ریز نکات این مبحث صحبت می‌کنیم. پیشنهاد می‌کنیم مطالعه آن را اصلا از دست ندهید.

4. قالب بندی فونداسیون

پس از اتمام آرماتور بندی فونداسیون، نوبت به قالب بندی آن می‌رسد. ابعاد تمام شده باید مطابق با نقشه‌های فونداسیون انجام گیرد.

برای این امر، ابتدا خطوط آکس‌­بندی شده و حدود قالب فونداسیون روی زمین، خط کشی و میخ‌گذاری می‌شود.

در صورت استفاده از قالب آجری، باید از یک لایه ملات ماسه سیمان یا پلاستیک برای پوشش سطح داخلی قالب استفاده شود.

همچنین محل بازشوها (گلدانی‌ها) با خاک پر شده تا از ریزش دیوارهای آجری در اثر نیروی جانبی بتن جلوگیری شود. برای آشنایی بیشتر با قالب بندی فونداسیون حتما فیلم زیر را مشاهده کنید.

در مواردی که فونداسیون از دو طرف به ملک مجاور و دیواره خاکی گود محدود شده است و امکان قالب‌بندی وجود نداشته باشد، می‌توان دیواره‌ای که بتن با خاک تماس خواهد داشت را توسط نایلون بپوشانیم تا بتن با خاک تماس مستقیم نداشته باشد و آب بتن حفظ شود.

جهت قالب بندی فونداسیون از انواع قالب زیر استفاده می‌شود:

• قالب فلزی
• قالب آجری
• قالب چوبی
• قالب مدولار

5. بتن ریزی فونداسیون

قبل از آن که به توضیحات این بخش از اجرای فونداسیون بپردازیم توصیه می‌کنیم حتما فیلم زیر را مشاهده کنید.

همانطور که در فیلم بالا مشاهده کردید، پس از اتمام قالب بندی و اطمینان یافتن از اجرای درست آن، نوبت به بتن ریزی فونداسیون می‌رسد.

بتن ریزی فونداسیون توسط پمپ دکل یا پمپ زمینی از دورترین نقطه انجام شده و به مرور در سطح فونداسیون پخش می‌گردد.

پس از پمپ بتن و پخش کردن آن روی سطح مورد نظر، باید در شبکه‌های فونداسیونویبره زده شده تا به خوبی متراکم و یکنواخت شود.

دقت زیاد در این مرحله موجب آسان شدن اجرای مراحل بعدی سازه، افزایش سرعت، کیفیت و جلوگیری از دوباره کاری‌های احتمالی خواهد بود.

پس از تراکم بتن، نوبت به پرداخت سطح آن می‌رسد. پرداخت سطح بتن به دلیل هم تراز کردن و رفع ناهمواری‌ها انجام می‌شود.

دقت داشته باشید از آنجایی که حجم بتن فونداسیون بسیار زیاد بوده، ممکن است بتن ریزی آن در یک یا دو مرحله انجام شود و در قسمت‌هایی مجبور شویم این عملیات را قطع کنیم.

قطع بتن در فونداسیون به وسیله رابیتس انجام شده تا سطح مضرس شده آن یکپارچگی خوبی با مخلوط بتنی بعدی که ریخته می‌شود داشته باشد.

حتما به این نکته توجه داشته باشید که در هنگام بتن ریزی فونداسیون نباید فاصله بین مراحل بتن ریزی زیاد شود تا درز سرد به وجود نیاید.

6. عمل آوری بتن و قالب برداری

پس از اتمام بتن ریزی برای رسیدن به مقاومت مورد نظر بتن، عمل آوری باید انجام شود. انواع روش‌های عمل آوری بتن عبارتند از:

• عمل آوری بتن با آب
• عمل آوری عایقی بتن
• عمل آوری بتن با بخار آب (کیورینگ بتن با بخار)

پس از خشک شدن بتن و رسیدن به مقاومت مورد نظر می‌توان اقدام به قالب‌ برداری کرد. به این نکته توجه داشته باشید که حین قالب‌ برداری به فونداسیون آسیبی وارد نشود.

این مدت برای دمای ۲۴ درجه و بیشتر حداقل ۹ ساعت و برای دمای صفر درجه حداقل ۳۰ ساعت است. بدیهی است که در صورت استفاده از قالب آجری، قالب دائمی بوده و در کار می‌ماند.

اسکلت فلزی یا بتنی؟

پس از اجرای فونداسیون نوبت به اجرای اسکلت سازه می‌رسد. جهت اجرای اسکلت ساختمان می‌توانیم بسته به شرایط و امکانات، اسکلت بتنی یا فولادی را اجرا کنیم.

هر کدام از این اسکلت‌ها مزایا و معایب خودش را دارد.

برای مثال اسکلت فولادی سرعت اجرای بالایی دارد ولی سرمایه اولیه بیشتری نیز می‌خواهد. اسکلت بتنی سرعت اجرای کمتری داشته ولی سرمایه به مرور وارد پروژه می‌شود.

در مقاله ” تفاوت اسکلت فلزی و بتنی “ به طور کامل در مورد ویژگی‌های مخصوص به خود در این دو نوع اسکلت ساختمان صحبت می‌کنیم تا بتوانید نوع سازه مناسب با شرایط خود را انتخاب کنید.

اجرای اسکلت بتنی

حالا بهتر است به سراغ آموزش اجرای اسکلت بتنی بپردازیم. همانطور که می‌دانید استفاده از بتن در ساخت اسکلت‌ها به اوایل قرن بیستم می‌رسد. تکنولوژی بتن مانند هر تکنولوژی دیگری روز به روز پیشرفته‌تر شده و باعث افزایش کاربری آن در انواع سازه‌ها اعم از ساختمان‌ها، پل‌ها، سدها شده است.

اسکلت بتنی مجموعه‌ای از فونداسیون، ستون، تیر، سقف و سیستم باربر جانبی است که این المان‌ها عموما از جنس بتن مسلح ساخته می‌شوند.

به طور معمول عمر مفید اسکلت بتنی بین 50 تا 60 سال است و در صورتی که المان‌های آن به خوبی طراحی و اجرا شوند، مقاومت بالایی در برابر نیروی زلزله و باد خواهد داشت.

برای آشنایی با مراحل اجرای اسکلت بتنی ابتدا فیلم زیر را مشاهده کنید سپس به مطالعه ادامه مقاله بپردازید

مراحل ساخت ساختمان اسکلت بتنی

قبل از آن که به شرح مراحل اجرای اسکلت بتنی بپردازیم باید به این نکته توجه داشته باشید که حتما نقشه‌ها به طور کامل بررسی و کنترل شده و از تطابق کامل نقشه‌های سازه، معماری و تاسیسات اطمینان حاصل شود.

برای مثال محل قرارگیری ستون‌ها، ارتفاع آویز تیرها، ابعاد ورودی پارکینگ، فاصله آکس ستون‌ها، کدهای ارتفاعی، محل داکت‌های تاسیسات و غیره از موارد شایع اختلاف بین نقشه‌ها است.

اما برویم به سراغ مراحل ساخت ساختمان اسکلت بتنی :

1. آرماتوربندی ستون و دیوارهای برشی

اولین نکته در این بخش این است که توجه داشته باشید در صورتی که اسکلت سازه از نوع بتنی است، در زمان اجرای فونداسیون باید میلگرد انتظار ستون تعبیه شده باشد.

آرماتورهای انتظار ستون در زمان آرماتوربندی فونداسیون اجرا شده و در زمان بتن ریزی فونداسیون باید توسط یک نایلون پوشیده گردند تا بتن روی آرماتورها ریخته نشود.

همزمان با آرماتوربندی ستون، آرماتوربندی دیوارهای برشی نیز انجام می‌شود. جهت آرماتوربندی دیوار برشی مانند ستون‌ها باید از قبل آرماتورهای انتظار را در زمان آرماتوربندی فونداسیون، اجرا کرده باشیم.

در آرماتوربندی ستون‌ها، ابتدا میلگردهای طولی در اندازه مناسب برش داده می‌شوند. سپس آرماتورهای ستون به وسیله یکی از سه روش زیر به آرماتورهای انتظار وصله می‌گردند:

1. وصله پوششی یا اورلپ
2. کوپلینگ
3. فورجینگ.

طول آرماتورهای مورد نیاز در ستون برابر است با مجموع سه مقدار زیر:

• ارتفاع ستون
• ضخامت سقف
• طول مهاری که از روی نقشه‌های سازه مشخص می‌شود.

در مرحله بعد تنگ‌ها برش خورده و خم داده می‌شوند. به عنوان یک توصیه کارگاهی، تنگ‌ها را ابتدا در آرماتورهای انتظار ستون قرار داده و بعد از اجرای آرماتورهای ستون، تنگ‌ها را در محل طراحی شده، قرار دهید.

تنگ‌ها در ستون نقش محصور کنندگی داشته و از عناصر مهم تامین شکل پذیری سازه هستند.

پس از آرماتوربندی ستون، رامکاها جهت همباد کردن ستون‌ها اجرا می‌شوند. رامکا دو میلگرد عمود بر هم هست که توسط سیم آرماتوربندی به آرماتورها بسته می‌شود.

نکته مهم در اجرای رامکا فلزی این است که نباید به آرماتورهای اصلی جوش داده شوند.

2. قالب بندی و بتن ریزی ستون

پس از آرماتوربندی نوبت به قالب بندی ستون می‌رسد. ستون‌ها به وسیله قالب‌های چوبی یا فلزی قالب بندی می‌شوند. امروزه به دلیل سرعت بالای قالب بندی فلزی بیشتر از این نوع استفاده می‌شود.

قالب‌های فلزی باید از قبل تمیز و روغن کاری شوند. روغن کاری قالب‌ها به وسیله گازوئیل یا روغن سوخته انجام می‌شود. سپس قالب‌ها به وسیله پین و گوه بسته شده و شاقول می‌شوند.

البته توصیه می‌شود برای روغن کاری قالب‌ها از مواد رهاساز قالب استفاده شود.

پس از تکمیل قالب بندی و کنترل آن، بتن ریزی ستون انجام می‌شود. بتن ریزی چون از ارتفاع انجام می‌شود باید طبق اصول و نکات خودش اجرا شود. بتن ریزی غیراصولی ستون باعث ایجاد جداشدگی اعضای بتن شده و در انتها بتن کرمو می‌شود.

پس از بتن ریزی، ستون‌ها باید مجدد شاقول شوند، زیرا ممکن است قالب‌ها در اثر فشار بتن ریزی کج شده باشند. پس از اتمام بتن ریزی و گیرش بتن، قالب‌ها باز شده و نوبت به اجرای زیرسازی و قالب بندی تیر و سقف می‌رسد.

3. زیرسازی و قالب بندی تیر و سقف

جهت زیرسازی سقف ابتدا لوله‌های داربست توسط سیم نجاری به آرماتورهای انتظار ستون بسته شده، سپس پایه‌های اطمینان با فواصل 1 تا 1.2 متری زیر لوله‌های داربست قرار گرفته و با سیم نجاری به هم بسته می‌شوند.

حداکثر فاصله بین پایه‌ها 3 متر است که این مقدار برای زیرسازی تیرچه‌های پیش تنیده است. فاصله بین پایه‌ها نباید از 3 متر تجاوز کند.

سپس تخته‌های چوبی روی لوله‌های داربست قرار می‌گیرند. این تخته‌ها توسط میخ‌های گالوانیزه 8 سانتی‌متری سوراخ شده و سیم نجاری از این سوراخ رد می‌شود و سپس به لوله داربست بسته می‌شود.

5. آرماتوربندی تیر و سقف

در این مرحله آرماتورهای طولی تیر به میلگرد انتظار ستون به وسیله سیم آرماتوربندی بسته می‌شوند. به این نکته توجه داشته باشید که مانند اجرای ستون دسته خاموت‌ها باید از قبل در آرماتورهای طولی قرار بگیرند.

پس از بستن آرماتورهای طولی، خاموت‌ها در فواصل معین قرار داده می‌شوند.

دقت داشته باشید در صورتی که از سقف تیرچه بلوک برای سازه خود استفاده می‌کنید، باید پس از تکمیل آرماتوربندی تیر، تیرچه‌ها را در فواصل معینی قرار داده و بلوک‌‌ سقفی بین تیرچه‌ها بگذارید.

به این نکته توجه کنید که برای یکپارچه کردن عملکرد تیرچه‌ها و جلوگیری از ارتعاش سقف باید کلاف‌های میانی (تای بیم) اجرا شوند.

همچنین جهت اتصال مناسب تیر به تیرچه از آرماتور ادکا و برای مقاومت در برابر لنگرهای منفی تکیه‌گاه از میلگرد ممان منفی استفاده می‌شود.

در انتهای بخش آرماتور بندی سقف، میلگرد حرارتی برای مقابله با تنش‌های حرارتی در فواصل معین روی سقف اجرا می‌گردد. آرماتورهای حرارتی باید به وسیله اسپیسر‌های کفی از بلوک‌ها فاصله بگیرند تا عملکرد مناسبی داشته باشند و روی سطح بتن اثر کنند.

درست است که در ایران به طور معمول برای اجرای سقف اسکلت بتنی از سقف تیرچه بلوک استفاده می‌شود، اما سقف‌های دیگری نیز قابلیت اجرا در این نوع اسکلت را دارند که با توجه به شرایط موجود یک مهندس طراح می‌تواند هر یک از آن‌ها را انتخاب کند. این سقف‌ها عبارتند از:

• سقف یوبوت
• سقف کوبیاکس
• سقف بابل دک
• اجرای سقف وافل
• سقف پیش تنیده

6. بتن ریزی سقف

ابتدا پیشنهاد می‌کنیم قبل از مطالعه مطالب این مبحث، فیلم زیر را مشاهده کنید تا با کلیات اجرای بتن ریزی سقف در یک کارگاه ساختمانی آشنا شوید.

همانطور که قبلا در بخش بتن ریزی فونداسیون هم گفته بودیم، بتن ریزی سقف نیز از دورترین نقطه شروع شده و به مرور در سطح سقف پخش می‌شود. ویبره کردن بتن نقش بسیار مهمی در جایگیری مناسب و کرمو نشدن بتن دارد.

پس از پخش بتن در سطح سقف، پرداخت سطح بتن برای هم تراز کردن مخلوط بتنی و ایجاد سطحی صاف انجام می‌شود.

به این نکته دقت داشته باشید که قبل از بتن ریزی سقف باید یک سری موارد کنترل شود، مانند محکم بودن جک‌ها، قالب بندی صحیح، اجرای صحیح کلاف میانی و غیره.

7. قالب برداری

قالب برداری باید طبق شرایط جوی و الزامات مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باشد. در صورتی که قالب‌ها و پایه‌ها زودتر از زمان مناسب برداشته شوند، خسارات و ترک‌هایی در بتن به وجود می‌آید که موجب ضعف عملکرد آن می‌شود.

باز کردن قالب‌ها و برداشتن پایه‌های اطمینان باید طبق جدول باشد.

در صورت کرمو شدن بتن پس از قالب برداری باید نسبت به ترمیم آن با گروت (ملات پرمقاومت) اقدام کرد.

پس از باز کردن قالب‌ها، عمل آوری بتن با پاشیدن آب، نصب گونی مرطوب یا استفاده از مواد شیمیایی تا حداقل ۳ روز ضروری است.

عمل آوری بتن برای رسیدن بتن به مقاومت مورد نظر انجام می‌شود.

عمده مطالبی که در دانشگاه آموزش داده می‌شود یا غیر مرتبط با عمران هستند یا بیشتر مباحث محاسباتی را دنبال می‌کنند.

اجرای اسکلت فلزی ساختمان

اما چقدر با اجرای اسکلت فلزی ساختمان آشنا هستید؟

به طور کلی برای اجرای اسکلت بتنی نیاز به حجم زیادی از بتن در مقاطع داریم. این در حالی است که در اسکلت فلزی با مقاطع کوچک‌تر و حجم بتن ریزی کمتر به همان مقاومت می‌رسیم.

پس با مقایسه وزن سازه فلزی و بتنی متوجه می‌شویم که وزن اسکلت فلزی کمتر است.

در صورتی که سرمایه اولیه زیاد و به مقدار کافی موجود باشد، اسکلت فلزی به دلیل سرعت بالای اجرا و مقاومت زیاد، انتخاب مناسبی است. اما برای پاسخ به این سوال که اسکلت فلزی بهتر هست یا بتنی نمی‌توان به همین چند پارامتر اکتفا کرد.

مراحل ساخت ساختمان اسکلت فلزی

قبل از آن که به شرح مراحل اجرای اسکلت فلزی بپردازیم باید به این نکته توجه کنید که نقشه‌ها همانند اجرای اسکلت بتنی به طور کامل بررسی و کنترل شده تا عدم تطابق بین نقشه‌های سازه، معماری و تاسیسات به وجود نیاید.

اما برویم سراغ مراحل ساخت ساختمان اسکلت فلزی:

1) ساخت مقاطع فولادی

ساخت اسکلت فلزی برای پروژه‌های کوچک در محل پروژه و برای ساختمان‌های بیش از 6 تا 7 طبقه در کارخانه انجام می‌شود. در ادامه با هر یک از مراحل ساخت اسکلت فلزی چه در کارخانه و چه در محل اجرای پروژه بیشتر آشنا می‌شویم.

• ساخت اسکلت فلزی در کارخانه

برای ساخت اسکلت فلزی در کارخانه، ابتدا ورقه‌ها بر اساس نقشه‌ برش خورده، سپس جهت انجام جوش شیاری پخ زنی می‌شوند که به این کار اصطلاحا تسمه سازی می‌گویند.

در مرحله بعد استیفنرها (سخت کننده‌ها) برش خورده و آماده برای مونتاژ می‌شوند.

سپس قطعات به وسیله خال جوش مونتاژ شده و در آخر به وسیله دستگاه جوش اتوماتیک زیر پودری و تحت حفاظت گاز co₂ مونتاژ قطعات تکمیل می‌شود.

در انتها باید کنترل‌های لازم انجام شده و تاییدیه گرفته شود تا قطعات به محل پروژه منتقل و اتصالات تکمیلی در محل پروژه انجام شود.

پیشنهاد می‌کنیم برای مطالعه بیشتر در مورد هر یک از این مراحل، حتما به مقاله ساخت اسکلت فلزی سر بزنید.

• ساخت اسکلت فلزی در محل پروژه

همان طور که گفتیم در پروژه‌های کوچک، ساخت اسکلت فلزی و اجرای اتصالات در محل پروژه انجام می‌شود.

پیش از شرح مراحل ساخت و نصب اسکلت فلزی بهتر است در مورد انواع اتصالاتی که در سازه‌های فلزی اجرا می‌شود، صحبت کنیم.

2) انواع اتصالات اسکلت فلزی

در مقاله ” انواع اتصالات “ به طور کامل‌تری در مورد انواع اتصالات سازه فلزی صحبت می‌کنیم ولی در اینجا به شرح خلاصه‌ای از آن می‌پردازیم.

• پرچ

پرچ‌ها یکی از روش‌های اتصال قدیمی هستند که در حال حاضر تقریبا منسوخ شده‌اند و فقط در موارد خاص از آن استفاده می‌شود.

مصالح پرچ‌ها از فولادهای مخصوصی هستند و می‌توانند توسط نورد سرد یا گرم تهیه شوند. پرچ‌ها با قطرهای ۱ تا ۴ سانتی‌متر در کارخانه‌های سازنده تولید می‌شوند.

دو نوع پرچ با مشخصات استاندارد ASTM به نام‌های A502-Grade1 از فولاد کربنی برای مصارف عام و A502-Grade2 از فولاد اعلا برای مصارف خاص توسط کارخانه‌های سازنده تولید می‌شوند.

• اتصالات پیچ و مهره‌‌ای

پیچ‌های موجود در بازار به دو صورت معمولی یا پرمقاومت جهت اجرای اتصالات در سازه‌های فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اما سوالی که پیش می‌آید این است که معیارهای انتخاب اتصال پیچی چیست؟!

1. در سازه‌های سبک که تحت بارهای استاتیکی قرار دارند یا در اعضای ثانویه سازه مانند لاپه در سقف‌های شیروانی، بادبندها و مهارهای جانبی معمولا استفاده از پیچ های معمولی (با مقاومت کم) اقتصادی‌تر است.
2. هنگامی که کارگر ماهر برای جوشکاری فراهم نباشد، استفاده از اتصالات پیچی برتری دارد.
3. اگر قرار باشد سازه فولادی پس از مدتی برچیده شود، استفاده از اتصالات پیچی توصیه می‌شود.
4. در سازه‌هایی که تحت اثر بارهای متناوب قرار می‌گیرند و در اتصالات آن‌ها پدیده خستگی ایجاد می‌شود، استفاده از پیچ‌های پرمقاومت با عملکرد اتصال اصطکاکی دارای کارایی بهتری نسبت به اتصالات جوشی یا اتصالات با پیچ‌های معمولی یا پرمقاومت با عملکرد اتصال اتکایی هستند.

از دیگر مزایای اتصالات پیچی می‌توان به سرعت بالا در اجرا، عدم نیاز به مهارت خاص، بی صدا بودن، امکان باز کردن و استفاده مجدد آن اشاره کرد.

• اتصالات جوشی

متصل کردن اعضای سازه به کمک حرارت و ذوب شدن موضعی و یکپارچه کردن مصالح با یکدیگر را فن جوشکاری می‌نامند.

اتصالات جوشی به شرط اجرای مناسب و صحیح جوش، ظاهر بهتری نسبت به اتصالات پیچی دارند و دامنه کاربردشان نیز وسیع‌تر است.

امروزه با توجه به پیشرفت فن جوشکاری امکان اتصال اعضا از انواع فولادها توسط جوش به آسانی امکان پذیر است.

به دلیل امکان کنترل کیفیت جوشکاری، معمولا برای ساخت قطعات فلزی در کارخانه از فن جوشکاری استفاده می‌شود. در هر حال استفاده از وسایل جوشکاری در محل کارگاه (محل اجرای سازه) نیز بسیار متداول است.

برای اتصالات در تیرهای سراسری و نیز تیرها با اتصالات صلب خمشی، استفاده از جوش به عنوان یک وسیله اتصال، کاربرد فراوانی دارد.

3) نصب اسکلت

بعد از اجرای فونداسیون باید صفحه ستون‌ها یا بیس پلیت در موقعیت مشخص شده نصب شوند. اجرای صفحه ستون به سه روش امکان پذیر است.

در روش اول صفحه ستون به ستون در کارخانه جوش داده شده و در محل پروژه به وسیله بولت‌هایی که از قبل در فونداسیون کار گذاشته شده است، به فونداسیون متصل می‌شود.

در روش دوم ابتدا شابلون‌هایی در محل صفحه ستون‌ها قرار می‌گیرند. پس از بتن ریزی فونداسیون، شابلون‌ها برداشته شده و صفحه ستون‌ها به جای آن‌ها جای گذاری شده و به وسیله بولت که از قبل اجرا شده‌اند، به فونداسیون متصل می‌شوند.

در روش سوم بیس پلیت‌ها پیش از بتن ریزی فونداسون در محل خود قرار گرفته و ستون به آن‌ متصل می‌شود.

اگر از خود می‌پرسید که کدام روش متداول‌تر است باید بگوییم روش دوم به دلیل سهولت در اجرا، کاربرد بیشتری دارد.

بیس پلیت‌ها نقش بسیار مهمی در انتقال بار ستون‌ها به فونداسیون دارند. به همین دلیل در طراحی و اجرای آن باید دقت بسیاری شود.

برای مثال گاهی به دلیل الزامات طراحی، باید ضخامت صفحه ستون را افزایش داد که از نظر اقتصادی به صرفه نیست و اجرا و حمل آن مشکل می‌شود.

به همین دلیل جهت تقویت بیس پلیت از روش‌های دیگر مثل گذاشتن نبشی یا ورق‌های تقویتی استفاده می‌شود. انواع روش‌ها جهت تقویت بیس پلیت وجود دارد.

در مرحله بعد ستون‌ها ساخته و نصب می‌شوند. جهت ساخت ستون‌ها ابتدا ورق‌ها در اندازه‌های معین برش خورده و پخ زده می‌شود.

پخ زنی به این دلیل است که این ورق‌ها به خوبی با جوش شیاری به یکدیگر متصل شوند.

برای این که ساخت قطعات تراز باشد و اعوجاج رخ ندهد، ورق‌ها روی شاسی خال جوش زده می‌شوند. سپس دیاق‌ها برای جلوگیری از تغییر زاویه نصب می‌شوند.

پس از تکمیل مونتاژکاری و جوشکاری طولی اعضا، ستون‌ها آماده نصب می‌شوند.

در مرحله بعد تیرهای اصلی ساخته و نصب می‌شوند. ساخت و نصب آن‌ها شباهت زیادی به ساخت و نصب ستون‌ها دارد.

پس از برش و پخ زنی ورق‌ها، جان و بال‌ها بر روی هم مونتاژ می‌شوند. در مرحله بعد دیاق‌ها نصب شده و جوش طولی به وسیله دستگاه زیر پودری یا CO₂ انجام می‌گردد.

در انتها مراحل بازرسی و کنترل جوش‌ها انجام شده و پس از تایید به مرحله رنگ فرستاده می‌شود.

پس از ارسال قطعات به محل پروژه، شاه تیرها متناسب با شماره هر قطعه به ترتیب از طبقات پایین تا بالا در جای خود نصب می‌گردند.

پس از نصب ستون‌ها و تیرهای اصلی یک پارت، نوبت به شاقولکاری ستون‌ها می‌رسد.

به عنوان یه نکته کارگاهی و مهم توصیه می‌شود که در سازه‌های بلند و ستون‌های چند پارته، در ابتدا کل میزان ناشاقولی مجاز طبق آیین نامه محاسبه شده و سپس مقدار مجاز بر تعداد پارت‌ها تقسیم شود.

عدد به دست آمده در هر پارت جهت کنترل ناشاقولی ستون‌ها باید ملاک عمل قرار گیرد. با استفاده از این روش، در پایان کار میزان ناشاقولی احتمالی از مقادیر مجاز کمتر خواهد بود.

پس از شاقولکاری ستون‌ها نوبت به اجرای تیرهای فرعی می‌رسد. تیرهای فرعی معمولا از مقاطع I شکل (آی شکل) تشکیل شده است.

سپس برشگیرها و همچنین دیاق انتهایی جهت نشستن تیرچه روی شاه تیر، روی تیرچه‌ها نصب شده و پس از کنترل و بازرسی جوش‌ها و رنگ آمیزی، در محل خود قرار داده می‌شوند.

همچنین معمولا هم‌ زمان با برش تیرچه‌ها، برش و ساخت شمشیری‌های راه پله نیز انجام می‌شود.

جهت مقابله با نیروهای جانبی مانند باد و زلزله مهاربندها اجرا می‌شوند. مهاربندها انواع مختلفی دارند که عبارتند از مهاربند واگرا و مهاربند همگرا.

دقت داشته باشید که هر کدام از این قاب‌ها خود به دو نوع ویژه و معمولی تقسیم می‌شوند.

مهاربند واگرا ویژگی‌های سختی و شکل‌پذیری را با هم دارد زیرا در اصل ترکیبی مناسب از قاب خمشی و قاب مهاربندی شده همگرا است.

به طور کلی جهت اجرای مهاربندها، گاست پلیت‌ها در آکس ستون و تیرها قرار گرفته و با جوش گوشه به آن‌ها متصل می‌شوند.

سپس اعضای مهاربندها که عمدتا از پروفیل‌های دوبل نبشی و ناودانی هستند، در طول‌های مناسب برش زده شده و با جوش در جای خود قرار داده می‌شوند.

در انتها پس از تکمیل مونتاژ مهاربندها و کنترل صحت نصب، جوش‌های تکمیلی انجام می‌شود. برای مطالعه بیشتر در مورد نحوه اجرای مهاربندها به مقاله ” بادبند ساختمان “ سر بزنید.

دقت داشته باشید در پایان نصب اعضای اسکلت فلزی، باید اتصالات به طور کامل بررسی و تاییدیه‌های لازم گرفته شود.

4) نصب بهترین سقف برای اسکلت فلزی

شاید برایتان سوال پیش آمده باشد که انواع سقف اسکلت فولادی کدام است؟ اصلا بهترین سقف برای اسکلت فلزی کدام است؟

در پاسخ باید بگوییم که در ساخت اسکلت فلزی، استفاده از سقف‌های عرشه فولادی و کامپوزیت بسیار متداول است اما این که بگوییم کدام سقف از همه بهتر خواهد بود، باید شرایط آن سازه را بررسی کرده، سپس بهترین و مناسب‌ترین سقف را انتخاب کنیم.

حالا برویم سراغ انواع سقف‌های اسکلت فلزی :

• سقف عرشه فولادی

ابتدا قبل هر توضیحی در مورد این نوع از سقف‌ها توصیه می‌کنیم فیلم زیر را مشاهده کنید.

سقف‌های عرشه فولادی از ورق‌های فولادی‌ای که برای جلوگیری از زنگ زدگی در برابر رطوبت بتن، گالوانیزه شده‌اند ساخته می‌شود.

عموما هدف استفاده از ورق گالوانیزه در ساخت و طراحی سقف‌های عرشه فولادی کاهش لرزش و افزایش مقاومت کلی سازه در برابر بارهای وارد شده است.

• سقف کامپوزیت

همانطور که گفتیم سقف کامپوزیت یکی از روش‌های متداول و مناسب برای اجرای سقف اسکلت فلزی است.

این نوع از سقف‌ها به خاطر عملکرد مرکب و هم زمان فولاد و بتن، در تحمل نیروهای وارده مقاوم بوده و به همین دلیل با نام سقف مرکب نیز معروف هستند.

• سقف کرومیت

به طور کلی سقف کرومیت از لحاظ عملکرد مانند تیرچه بلوک معمولی بوده و تنها تفاوت آن در این است که پاشنه تیرچه‌ها در سقف کرومیت فلزی و در سقف تیرچه بلوک از بتن در ساختار آن استفاده می‌شود.

نحوه‌ی اجرای این سقف شباهت زیادی به همان سقف‌های تیرچه بلوک دارد و از لحاظ کلی تفاوت چندانی بین این دو سقف نیست و به طور معمول هم کاربرد اجرای آن‌ها در ساختمان‌های ۳-۴ طبقه تا حدودا ۹ طبقه است.

• سقف روفیکس

سقف روفیکس در واقع همان سقف کامپوزیت بوده که در اجرای آن به جای تخته یا ورق، از نوعی صفحه فلزی مشبک به نام روفیکس که همان عملکرد یک قالب را دارد، استفاده می‌شود.

پس روفیکس نوعی دال مرکب بتنی به شمار می‌رود. نکته قابل توجه در اجرای این نوع سقف این است که نیازی به جک و شمع نبوده و می‌توان به طور هم‌ زمان بتن ریزی طبقات را انجام داد.

در مقاله سقف روفیکس با ریزه‌ کاری‌های بیشتری درباره این مبحث آشنا می‌شوید، پیشنهاد می‌کنیم حتما به آن سر بزنید.

• سقف طاق ضربی

سقف‌ طاق ضربی یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین سقف‌هایی است که می‌توان در اجرای سقف اسکلت فلزی از آن استفاده کرد.

سقف طاق ضربی اجرا شده در اسکلت‌های فولادی برای پوشاندن تراز کف طبقات و در بناهای تاریخی و فرهنگی بیشتر جنبه زیبایی و معماری دارد. این در حالی است که عملکرد سقف در هر دو یکسان است.

برای مثال در اجرای بناهای تاریخی معمولا این سقف، طاق بیشتری داشته و فاصله دهانه‌ها هم از یکدیگر زیاد است اما در اسکلت‌های فولادی رایج، معمولا بین تیرهایی با دهانه 70 سانتی متر تا یک متر اجرا می‌شود.

دقت داشته باشید که سقف طاق ضربی به دلیل وجود قوسی که به آن طاق می‌گوییم توانایی تحمل بارهای قائم وارد بر خود را دارد اما در تحمل بارهای جانبی خیلی کارآمد نیست.

• سقف تیرچه بلوک

حتما اسم سقف تیرچه بلوک را شنیده‌اید.

این سقف به دلیل سهولت در اجرا، سرعت کار بالا و هزینه اجرای پایین نسبت به اجرای سایر انواع سقف‌ها، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اما به طور کلی این سقف برای اجرای اسکلت فلزی مناسب نبوده و بهتر است از سقف‌های عرشه فولادی یا کامپوزیت در این نوع اسکلت‌ها استفاده گردد.

نازک کاری ساختمان

پس از تکمیل اسکلت (چه بتنی چه فولادی)، سازه در حال ساخت وارد فاز جدیدی از اجرا می‌شود که اصطلاحا به آن مرحله نازک کاری ساختمان می‌گویند.

در ادامه همراه ما باشید تا با مراحل نازک کاری ساختمان به خوبی آشنا شوید.

مراحل نازک کاری ساختمان

بین سازندگان و مهندسین معروف است که غول بزرگ ساخت یک ساختمان، مرحله نازک کاری آن است.

شاید با خود بگویید که دیوار چینی و نازک کاری راحت‌ترین و ساده‌ترین بخش اجرای یک ساختمان است و حتی یک کارگر بنای ساده هم می‌تواند آن را اجرا کند.

در پاسخ باید بگوییم نه! اصلا به این شکل نیست!

نازک کاری ساختمان ریزه کاری‌های فراوانی دارد که در دانش تجربی یک کارگر بنا خلاصه نمی‌شود.

بعضا ساختمان‌هایی هست که مراحل نازک کاری آن دو تا سه برابر زمان گودبرداری یا اجرای اسکلت آن زمان می‌برد

1) دیوارچینی

دیوار چینی فرآیندی است که طی آن با استفاده از چسب یا ملات، آجر و بلوک‌های سفالی یا بتنی را کنار هم قرار داده و اقدام به ساخت دیوار می‌کنیم.

یکی از مراحل مهم در ساخت سازه‌ها دیوار چینی است چرا که نقش بسیار مهمی در جلوگیری از ریزش آوار هنگام زلزله دارد 

به طور کلی هدف از دیوار چینی جدا کردن قسمت‌های مختلف یک سازه و ایجاد فضاهایی با کاربری‌های مختلف است.

در صورت انجام غیر اصولی دیوار چینی خانه، مشکلات فراوانی در آینده از جمله عدم مقاومت کافی در زمین لرزه، عبور دادن سر و صدا و مشکلاتی در نازک کاری به وجود می‌آید.

به این نکته باید در فرایند دیوارچینی توجه داشته باشید که در سطوح شیبدار باید دیوار را به صورت پله‌ای اجرا کرد. اجرای مایل دیوار مجاز نبوده و همیشه امتداد رج‌های دیوار باید افقی باشد.

• مصالحمورد نیاز برای دیوارچینی

از انواع مصالحی که در دیوارچینی استفاده می‌شود، عبارتند از:

• ملات
• آجر

به طور کلی از مخلوط خاک رس، ماسه، فلدسپات، سنگ آهک و سولفات‌ها با آب این متریال مکعب مستطیل شکل ساخته می‌شود. آجرها بر اساس روش تولید انواع مختلفی دارند مثل:

•  آجرهای فشاری که غالبا با دست قالب زده شده و در کوره‌های محلی پخته می‌شوند.
• آجرهای ماشینی یا سوراخ دار که دارای 8 تا 10 عدد سوراخ به قطر 1.5 تا 2 سانتی‌متر بوده تا ملات در این سوراخ‌ها نفوذ کرده و باعث استحکام بیشتر دیوار شود.

از این آجر می‌توان در ساخت دیوارهای حمال استفاده کرده و با عبور میلگرد از سوراخ‌ها آن را مسلح کرد. همچنین به این نکته دقت کنید که چسبندگی آن‌ها به ملات مناسب نیست، پس در طاق ضربی از آن‌ها استفاده نمی‌شود.

• آجر نما
• آجر لعابی
• آجر ماسه آهکی

در ادامه بخش دیوارچینی این مقاله با انواع بلوک‌ها آشنا می‌شویم.

• بلوک سیمانی سنگین یا معمولی

در ساخت بلوک سیمانی سنگین از ماسه معمولی که برای تولید بتن کاربرد دارد استفاده می‌شود.

بلوک‌های سنگین به دلیل داشتن وزن، چگالی بالا (حدودا ۲۰۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب) و اندازه بزرگتر نسبت به سایر بلوک‌ها، اغلب در ساخت سازه‌های باربر، غیر باربر، جداول خیابان و به عنوان قالب در آب مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• بلوک سیمانی سبک

بلوک سیمانی سبک در انواع معدنی یا صنعتی، چگالی کمی (حدودا کمتر از 1700 کیلو گرم بر متر مکعب) داشته و در انواع مختلفی مثل لیکا، پرلیت، لیپر و پرلکس وجود دارد.

سنگ معدن پرلیت یک ماده معدنی غیر آلی است که به طور طبیعی وجود دارد. پرلیت، یک سنگ آتشفشانی شیشه‌ای است که هنگام گرم شدن تا دمای هم‌جوشی، دانه‌های مذاب آن از چهار تا بیست برابر حجم اولیه، افزایش حجم پیدا می‌کنند.

بعد از این اتفاق ساختار داخلی پرلیت چیزی شبیه به فوم می‌شود. در واقع این فوم به شکل حباب‌های شیشه‌ای میکروسکوپی است. این تحول فیزیکی پرلیت باعث شده است که به عنوان یک عایق بسیار کارآمد و با چگالی پایین شناخته شود و بلوک پرلیت را تولید کنند.

پوکه لیکا به طور صنعتی تولید شده و ماده اصلی آن خاک رس است.

دانه‌های لیکا از انبساط خاک رس در کوره‌های گردان حاصل می‌شوند. حرارت این کوره‌ها گاهی به ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد نیز می‌رسد. سنگدانه‌های لیکا، سطح زبری دارند و گرد هستند.

وقتی خاک رس به این دما می‌رسد گازهایی از آن خارج می‌شود که باعث می‌شود دانه‌ها به حالت منبسط در بیاید. منبسط شدن دانه‌ها، بلو‌ک‌‌های لیکا را سبک و بسیار مقاوم کرده است.

• بلوک سفالی

به طور کلی بلوک‌های سفالی دیواری به دو نوع فوم دار و بدون فوم در اندازه‌های 7، 10، 15 و 20 سانتی متر تقسیم می‌شوند.

یک بلوک سفالی خوب و مرغوب، بلوکی است که ساختاری متراکم و مستحکم داشته باشد و به هنگام برخورد با یکدیگر صدای زنگ تولید کند.

همچنین داشتن رنگی یکنواخت و سطحی عاری از هرگونه ترک از دیگر ویژگی‌های یک بلوک سفالی خوب به شمار می‌رود

• بلوک بتن سبک اتوکلاو شده (سیپورکس – هبلکسیا ACC)

بلوک هبلکس وزنی حدود ۵۵۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم در هر متر مکعب دارد که نسبت به وزن آجر، بسیار کمتر است و یکی از اصلی‌ترین مواد موجود در ترکیبات آن، سیلیس است که سبب عایق بودن آن در برابر حرارت می‌شود.

اجرای تأسیسات سازه‌هایی که در آن‌ها از این نوع بلوک استفاده می‌شود به آسانی انجام می‌پذیرد؛ زیرا برش و اتصال آن با استفاده از پیچ و میخ اغلب به راحتی انجام می‌شود.

از مزایای دیگر این بلوک این است که اگر شما در اندازه خاصی به بلوک هبلکس نیاز داشته باشید، کافیست سفارش دهید. چرا که این بلوک‌ها به راحتی اره شده و به اندازه دلخواه شما در می‌آیند.

بلوک پرلیتی و گچی

این بلوک‌ها دارای فاق و زبانه بوده و حین کارگذاری به راحتی در هم قرار می‌گیرند و ملات بین آن‌ها چسب مخصوصی است که از مخلوط گچ تولید می‌شود.

ابعاد این بلوک‌ها نسبتاً بزرگ بوده (حدودا ۵۰۰ در ۶۶۶ میلی‌متر) و معمولا در ضخامت‌های 6 تا 10 سانتی‌متر تولید می‌شوند. همچنین می‌توان با یک اره چوب بری قطعه مورد نظر را برش داد.

• پنل سه بعدی

از دیگر روش‌های اجرای دیوار ساختمان استفاده از پنل سه بعدی است.

پنل سه بعدی یک روش پیش ساخته سبک است که در ساختمان‌های بتن آرمه (بتن مسلح) برای اجرای دیوارهای سازه‌های بلند استفاده می‌شود.

پانل‌ها شامل دو صفحه شبکه جوش شده فولادی هستند که یک هسته‌ عایق در میان آن قرار گرفته و توسط تعدادی اعضای خرپایی به یکدیگر متصل شده که پس از نصب، بتن از دو طرف روی آن پاشیده می‌شود.

• دیوار خشک

روش دیگر برای اجرای دیوار ساختمان استفاده از دیوار خشک است. دیوار خشک ورقه‌ای گچی است که بین دو لایه مقوا قرار گرفته و در زمان اجرا نیازی به مصالحی مانند سیمان، گچ و غیره ندارد.

دیوارهای خشک برای دیوارهای داخلی سازه یا پوشش دیوارهای خارجی آن کاربرد دارند.

از مزایای اجرای دیوار خشک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرعت اجرای بالا
• سبکی وزن
• امکان ترمیم
• جابه‌جایی آسان
• عملکرد لرزه‌ای خوب

اجرای دیوار خشک به تخصص نیاز دارد به همین دلیل باید از افراد باتجربه در این کار استفاده شود.

جهت اجرای دیوارچینی ساختمان ابتدا ردیف اول تمام دیوارها اجرا شده که به آن رگه چینی یا یک رگه کردن می‌گویند.

سپس به ابتدا و انتهای دیوار شمشه نصب شده و شاقول می‌شوند. در مرحله بعد شمشه‌ها را به کف و سقف متصل و تثبیت کنید و سپس با استفاده از ریسمان کشی، دیوار ردیف به ردیف چیده شود.

همانطور که گفتیم دیوار چینی در نازک کاری ساختمان از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شود که در ادامه به توضیحات درباره آن‌ها می‌پردازیم:

• کرسی چینی

یکی از مراحل مهم در دیوار چینی یک ساختمان کرسی چینی است که هدف از اجرای آن چیدن چندین ردیف آجر بوده که موجب اختلاف ارتفاع بین سطح داخل و خارج ساختمان می‌شود.

دیواری که این اختلاف ارتفاع را ایجاد می‌کند، کرسی و به اجراى آن کرسى چینى گفته مى‌شود. به صورت کلى، دیوار کرسى دیوارى است که بین دیوار باربر و پى قرار مى‌گیرد.

کرسی چینی را می‌توان هم در سازه‌هایی با اسکلت بنایی و هم در سازه‌هایی با اسکلت بتنی یا فولادی مشاهده کرد. اما در سازه‌هایی با اسکلت بنایی نقش مهم‌تر، دامنه کاربرد بیشتر و جزئیات اجرایی دقیق‌تری می‌طلبد.

به طور کلی می‌توان گفت که هدف از کرسی چینی شامل موارد زیر است:

1. اختلاف ارتفاع کف داخل با کف خارج ساختمان
2. قرار نگرفتن دیوارهای سازه در تماس با خاک اطراف و در معرض رطوبت
3. بالاتر بودن محل سکونت‌ از سطح زمین، احساس امنیت بیشتر و منظره بهتر
4. تراز کردن کف ساختمان و برطرف کردن شیب آن در زمین‌های ناهموار
5. تأمین ارتفاع لازم تا تراز کف سازی
6. عبور لوله‌های فاضلاب در زیر کف‌سازی
7. کم کردن تنش‌های وارد بر خاک تا حد تنش قابل ‌تحمل خاک

• وال پست

یکی از نکات مهمی که در اجرای دیوارچینی ساختمان باید به آن توجه کنیم، لزوم اجرای وال پست است. وال پست یا وادار به زبان ساده کلافی با طول مشخص بوده که کاربرد عمده آن یکپارچه کردن دیوارها است.

در واقع وال پست دیوارها را که اجزای غیر سازه‌ای محسوب می‌شوند در برابر جابه‌جایی‌های زلزله حفظ کرده و در هنگام زلزله کمترین میزان آسیب ناشی از جذب نیرو اتفاق می‌افتد.

در حالت کلی زمانی که طول دیوار از ۴ متر یا ارتفاع آن از 3.5 متر بیشتر باشد، از وادار قائم و افقی به عنوان تکیه‌گاه برای مهار خارج از صفحه دیوار و اجزای مسلح کننده آن استفاده می‌شود.

• میلگرد بستر

یکی دیگر از موارد مهم در دیوارچینی اجرای میلگرد بستر است

میلگرد بستر و ملات آن مانند یک تیر بتنی نازک عمل کرده و مقاومت خمشی خارج از صفحه دیوار را افزایش می‌دهد.

در واقع میلگرد بستر کمک می‌کند تا بلوک‌ها در حرکت خارج از صفحه کنار هم باقی بمانند. اگر چه اجرای میلگرد بستر در کنار اجرای وادار است اما می‌توان هنگام استفاده از گیره و شاخک، ناودانی منقطع را اجرا نکرد و اتصال دیوار به اسکلت از طریق گیره امکان پذیر باشد.

دقت کنید که مشابه اجرای وادار باید به اندازه 1 درصد ارتفاع دیوار (معمولا 3 سانتی متر) دیوار از قاب به کمک یونولیت یا پشم سنگ ضد رطوبت جداسازی شود.

 نعل درگاه

اجرای نعل درگاه درب یا پنجره یکی از موارد مهمی است که تقریبا در یک زمان با دیوارچینی آغاز می‌شود. نعل درگاه در واقع تیری است که در بالای پنجره یا درب برای تحمل بار وارده و انتقال آن به دو طرف دیوار، قرار داده می‌شود.

به این نکته دقت داشته باشید که برای بازشوهای بزرگتر از ۲٫۵ متر، باید وال پست و نعل درگاه تعبیه شود.

اما در بازشوهای کوچک‌تر، اگر از فریم فلزی استفاده شود و بست‌های فلزی به قاب جوش داده شوند، نیازی به اجرای وال پست نیست و در غیر این صورت اجرای وال پست ضروری می‌شود.

در حالت کلی نعل درگاه در مکان‌هایی که دیوارچینی با فاصله از سطح زمین آغاز می‌شود، استفاده می‌شوند. چرا که وزن دیوار بالایی خود را تحمل می‌کند تا فرو نریزد.

نعل درگاه جنس‌های مختلفی اعم از چوبی، آجری، فولادی و بتنی دارد..

2) کف سازی

در این بخش از مقاله آموزش اجرای ساختمان به کف سازی می‌رسیم. برای اجرای کف در یک ساختمان باید با توجه به محیط، کف مناسب را اجرا کنیم و سپس اقدام به اجرای سرامیک، سنگ یا هر کفپوش دیگری کنیم.

در ادامه با این مراحل بیشتر آشنا می‌شویم:

• شیب بندی

یکی از نکات مهم در کف سازی شیب بندی کف طبقات، حیاط و پشت بام است.

هنگام بارندگی یا شست و شو، آب و رطوبت حاصل از آن باید در کمترین زمان زهکشی شده و به محل آبروها برسد. هرچه عمل زهکشی دیرتر صورت گیرد، آب زمان بیشتری برای نفوذ به کف سازی دارد.

بدیهی است هرچه شیب کف سازی به سمت آبرو بیشتر باشد، آب سریعتر زهکشی می‌شود.

برای شروع شیب بندی ابتدا کروم بندی می‌کنند. کروم‌ها نوارهای باریکی با ضخامت 10 سانتی‌متر هستند و ارتفاعی متغیر و متناسب با شیب مورد نظر دارند.

کروم‌ها کف بام را به بخش‌های کوچکتری تقسیم می‌کنند که به اجرای این کار کروم بندی می‌گویند.

بعد از اجرای کروم بندی فضا خالی بین کروم‌ها را با مصالح سبک مانند پوکه معدنی یا بتن سبک مثل فوم بتن پر می‌کنند.

دقت داشته باشید که با توجه به این که ارتفاع کروم‌ها از نقاط انتهایی تا محل ناودان تغییر می‌کند ارتفاع مصالح پرکننده نیز باید متغیر بوده و از این تغییر ارتفاع تبعیت کند.

• عایق کاری

همانطور که می‌دانید، کف سازی با انواع مصالحی مانند سنگ، سرامیک، موزاییک، چوب، آسفالت و غیره انجام می‌شود که همه آن‌ها خلل و فرج ریزی دارند که آب به راحتی از آن‌ها عبور می‌کند.

حتی اگر خلل و فرج خیلی ریز باشد باز رطوبت منتقل می‌شود. درز بین سنگ‌ها و سرامیک‌ها که دیگر جای خود دارد.

به طور کلی برای کف سرویس‌های بهداشتی، پشت بام‌، آشپزخانه‌ و تمام قسمت‌هایی که در تماس با آب هستند، عایق کاری یا ایزولاسیون امری ضروری است.

پس از اتمام شیب بندی نوبت به اجرای عایق کاری می‌رسد.

از دو روش عمده عایق کاری رطوبتی می‌توان به قیرگونی و ایزوگام اشاره کرد.

• کفپوش

برای اجرای کفپوش متریال‌های مختلفی مثل سنگ، سرامیک، کاشی، لمینت، اپوکسی و غیره وجود داشته که هر کدام مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند.

شناخت ویژگی‌ها و نکات اجرایی هر کدام از آن‌ها می‌تواند به ما کمک کند تا بهترین انتخاب را برای متریال کفپوش خود داشته باشیم.

در ادامه سعی می‌کنیم به توضیحات سنگ‌ها و سرامیک‌ها که پر کاربردترین متریال برای اجرای کفپوش‌ها هستند بپردازیم.

• سنگ

به طور کلی‌ سنگ‌ها متریالی پر هزینه و گران قیمت هستند چرا که کاملا طبیعی بوده و استخراج آن‌ها از معادن کاری سخت و دشوار هست. مخصوصا اگر در سایز و ابعاد بزرگتری بخواهیم از آن‌ها استفاده کنیم.

همانطور که می‌دانید به سایز و ابعاد بزرگ سنگ‌های ساختمانی، سنگ اسلب می‌گویند.

نصب اسلب کف به دو روش ملاتی و چسبی امکان پذیر است. برای اجرای هر دو روش ابتدا باید سطح زیر کار کاملا صاف، یکدست، تمیز و عاری از هرگونه گرد و غبار شود.

در مرحله بعدی چسب سنگ یا ملات را با استفاده از ابزار مناسب (لیسه یا ماله دندانه دار) به سطح مورد نظر زده، سپس سنگ‌ها را روی آن فیکس کرده و با پتک پلاستیکی بر رویشان ضربه می‌زنیم.

نکته قابل توجه در تمامی این روش‌ها این است که برای داشتن فاصله یکسان بین اسلب‌ها و داشتن بندهایی صاف و یک اندازه، بهتر است از اسپیسر (کلیپس و گوه) یا همتراز استفاده کنید و بعد از سفت شدن چسب یا ملات، آن‌ها را جدا کنید.

•  سرامیک

یکی از متریال‌های پرکاربرد برای اجرای کف، سرامیک‌ها هستند.

سرامیک‌ها در واقع نوعی از کاشی‌ها بوده که از خاک رس ساخته شده و ممکن است بدون لعاب یا لعاب دار باشند.

هزینه این متریال نسب به سایر متریال‌ها مثل سنگ‌ها یا لمینت‌ها مقرون به صرفه‌تر است، اما باید به این نکته توجه کرد که برای داشتن فضای زیباتر، با مقاومت بیشتر و رسیدن به نتیجه مطلوب در اجرای کاشی و سرامیک، باید از نوع مرغوب آن استفاده کرد.

چرا که سرامیک‌های درجه 2 و 3 در موارد زیادی دچار لب پریدگی یا اعوجاج هستند و در انتها، نمای نامناسب و غیر هم ترازی را ایجاد می‌کنند.

برای تشخیص سرامیک و کاشی مرغوب کافی است که سطح دو کاشی را از قسمت لعاب دارشان روی یکدیگر قرار دهید و مقدار فضای خالی بین آن دو را مشاهده کنید.

دقت داشته باشید هر چقدر که فضای خالی بین این دو بیشتر باشد، موج و تاب کاشی‌ها بیشتر و در نهایت کاشی کیفیت پایین‌تری دارد.

نصب و اجرای سرامیک‌ها تقریبا مانند اجرای سنگ بوده و هم از ملات هم از چسب مخصوص می‌توان برای نصب آن استفاده کرد.

دقت داشته باشد که اگر سرامیک مصرفی شما از نوع پرسلان است بهتر است برای اجرای آن از چسب مخصوص به جای ملات استفاده کنید چرا که سرامیک‌های پرسلان جذب آب بسیار پایینی داشته و به همین خاطر با ملات درگیر نمی‌شوند.

3) اجرای نما

تا اینجای مقاله مراحل ساخت ساختمان با بخش کف سازی در نازک کاری آشنا شدیم و حالا به سراغ نکات اجرای نما می‌رویم.

به طور کلی در سال‌های گذشته از متریال‌های مختلفی برای اجرای نمای ساختمان استفاده شده است که از متداول‌ترین آن‌ها می‌توان به سنگ، آجر و سیمان شسته اشاره کرد.

انتخاب هر یک از این متریال‌ها وابسته به فاکتورهایی نظیر شرایط آب‌ و هوایی محل اجرای پروژه، شرایط اقتصادی و سلیقه کارفرما است.

برای مثال استفاده از متریال سنگ در مناطق خشک و کوهستانی توصیه نمی‌شود چرا که با سرد شدن بسیار زیاد هوا، این متریال ترک می‌خورد.

یا این که استفاده از آجر و سنگ هزینه بیشتری نسبت به استفاده از سیمان سفید به گردن کارفرما می‌اندازد.

• نمای سنگی

برای اجرای نما، سنگ‌های مختلفی مثل تراورتن، گرانیت و مرمریت وجود دارد که هر کدام ویژگی منحصر به فرد خودشان را (از قیمت گرفته تا مقاومت) دارند. برای آشنایی با ویژگی هر کدام از این سنگ‌ها پیشنهاد می‌کنیم حتما به مقاله سنگ اسلب سر بزنید.

اکثر سنگ‌ها تخلخل بسیار کمی داشته و همین امر موجب می‌شود تا درگیری بسیار کمی بین این متریال، ملات و دیوار به وجود بیاید. در نتیجه بعد از مدتی در اثر تابش آفتاب یا نفوذ آب باران، سنگ‌ها در جای خودشان لق شده و از روی دیوار می‌افتد که این اتفاق خطرات جانی یا مالی فراوانی را به جا می‌گذارد.

اما راه حل چیست؟

در پاسخ باید بگوییم که بهتر است برای اجرای سنگ‌ها روی دیوار از اتصالات و یراق آلات مخصوص (روش خشک) استفاده کنیم.

این روش بسیار سریع‌تر و ایمن‌تر از روش اجرای تر بوده اما هزینه‌های بیشتری هم دارد.

روش دیگر برای اجرای نمای سنگی و فیکس کردن سنگ‌ها روی دیوار، استفاده ازچسب یا ملات است. (روش تر)

اما نکته قابل توجه در این روش این است که باید حتما سنگ‌ها را اسکوپ کرد. اما اسکوپ سنگ یعنی چه؟

پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی با این مبحث ابتدا فیلم زیر را مشاهده کنید.

حالا که بعد از مشاهده فیلم بالا، با اسکوپ سنگ آشنا شدید، باید بگوییم که روش‌های مختلفی برای اجرای اسکوپ‌ها وجود دارد. مثل استفاده از روش سیم مفتول، لقمه گذاری، دو پایه، سه پایه، z و پروانه‌ای.

• نمای آجری

یکی دیگر از متریال‌های متداول در اجرای نما، استفاده از آجرهاست.

برای ساخت این متریال پر کاربرد ابتدا خاک رس، ماسه، فلدسپات، سنگ آهک و سولفات‌ها با آب مخلوط کرده، سپس قالب‌گیری و در نهایت در کوره پخته می‌شود.

آجرها انواع مختلفی داشته که هر کدام ویژگی‌های منحصر به فردی نیز دارند. برای مثال می‌توان به آجر دستی، آجر قزاقی (نظامی)، آجر فشاری، آجر لعابی، آجر دکوراتیو  و آجر نسوز اشاره کرد.

• نمای سیمانی شسته

• نمای سیمانی تگرگی و ماهوتی

• نمای سیمانی خراشی

• نمای سیمانی آبساب و موزاییک شسته

• نمای سیمانی رنگی

• نمای رومی

• نمای کامپوزیت

• نمای شیشه‌ای

• نمای چوبی

4) چاه کنی

به طور کلی در بخش چاه کنی برای یک ساختمان، به دو نوع چاه جذبی برای دفع فاضلاب و انتقال آب باران و چاه ارتی برای تخلیه الکترکی جریان‌های ناخواسته نیاز داریم که در ادامه توضیحات بیشتری درباره هر یک از آن‌ها خواهیم داد.

• چاه ارت

تا به حال برایتان پیش آمده است که به بدنه فلزی ماشین ظرفشویی یا یخچال خانه خود دست بزنید و احساس برق گرفتگی کنید؟

این احساس برق گرفتگی به این خاطر است که جریان الکتریکی از بدن شما به زمین منتقل می‌شود.

در حالی که اگر دستگاه‌های الکتریکی خانه شما به چاه ارت متصل باشد، جریان الکتریکی تمایل دارد مسیری را بپیماید که مقاومت پایین‌تری داشته باشد، پس ترجیح می‌دهد به جای عبور از بدن فرد که دارای مقاومت 2500 الی 5000 اهم است، مسیر خود را عوض کرده و از چاه ارت که مقاومتی در حدود زیر دو اهم دارد عبور نماید و فرد در برابر خطر برق گرفتگی حفاظت می‌شود.

• چاه جذبی

ممکن است در حین شستن دست خود به این فکر کرده باشید که این آب به کجا می‌‌رود؟ یا فاضلاب واحدهای ساختمان که از لوله‌ها پایین می‌رود در انتها به کجا می‌رسد؟ شاید هنگام بارندگی با خود گفته‌اید این همه آب جاری شده در سطح بام به کجا ختم می‌شود و چه عاقبتی در انتظارش است.

پس بگذارید کاربرد چاه جذبی و هدف از اجرای آن را از ابتدا بازگو کنیم.

مهم‌ترین هدف از اجرای چاه جذبی این است که تمام فاضلاب‌های ساختمان و آب‌ باران جاری شده وارد آن شده تا در مجاورت خاک و جذب سیال به آن، از پخش کردنش جلوگیری ‌شود.

اما به این نکته توجه داشته باشید که اگر فاضلاب خانه شما به سیستم فاضلاب شهری (اگو) متصل باشد دیگر نیازی به استفاده از چاه جذبی فاضلاب ندارید و فقط یک چاه برای تخلیه آب باران به سمت سفره‌های زیر زمینی نیاز هست.

• انواع چاه از نظر عملکرد

حالا که با هدف اجرای چاه کنی در ساختمان بیشتر آشنا شدیم بهتر است بدانید که عملکرد چاه‌ها نیز به طور کلی به دو دسته جذبی و سپتیک تقسیم می‌شوند.

• چاه سپتیک

این چاه از مصالح نفوذ‌ناپذیر و مقاوم در برابر خوردگی از جمله بتن، مصالح ساختمانی، پلی اتیلن، مواد پلیمری و غیره ساخته شده و وظیفه آن حفظ نگهداری فاضلاب و عدم اجازه نشت از آن یا به آن توسط محیط اطراف است.
این چاه‌ها باید در دوره‌های کوتاه و مشخص توسط تانکرها یا دستگاهای مخصوص تخلیه گردند.

• چاه جذبی

چاه جذبی را باید در زمین‌هایی که دارای خاک رس کمتر و جاذب هستند، احداث کرد تا در بخش انباره چاه، عمل جذب به خوبی انجام پذیرد. در مناطقی که خاک رس بیشتری دارند اغلب از چاه سپتیک استفاه می‌کنند.

دقت داشته باشید در شرایطی که چاه جذبی پر شد و میزان گنجایش آن کاهش یافت باید آن را خالی کرده و با کندن زمین بر ظرفیت حجم آن اضافه کرد.

5) آسانسور

در گذشته استفاده از آسانسور امری کاملا سلیقه‌ای بوده و در صورت داشتن بودجه کافی برای ساختمان‌ها تعبیه می‌شد.

اما امروزه استفاده از آسانسور در ساختمان‌هایی که طول مسیر حرکت قائم آن‌ها از کف ورودی اصلی بیش از 7 متر باشد (ساختمان‌های بیش از 3 طبقه) کاملا ضروری است.

همچنین در ساختمان‌هایی که طول مسیر حرکت قائم بیش از 28 متر باشد، باید حداقل از دو آسانسور استفاده شود.

به طور کلی آسانسور‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• آسانسور هیدرولیکی

در آسانسور هیدرولیکی به جای موتور الکتریکی و سیم بکسل از یک جک هیدرولیکی استفاده شده و با کمک و تزریق جریان پر فشار روغن هیدرولیک جک هیدرولیک به حرکت درمی‌آید تا با خود کابین آسانسور را در طبقات جا به جا کند.

• آسانسور برقی کششی

نحوه عملکرد آسانسور برقی کششی به گونه‌ای است که انرژی کمتری نسبت به نوع‌های دیگر و حتی آسانسور هیدرولیکی مصرف می‌کند و همچنین سرعت بالاتری نیز دارد.

علت مصرف کم انرژی در این نوع بالابر به واسطه اصطکاک به وجود آمده بین فلکه کششی بالابر و سیم بکسل آن است که تعادل بین وزنه و اتاقک آسانسور به سبب نوع طراحی بالابر را حفظ کرده و موجب حرکت رفت و برگشت عمودی آسانسور در طبقات مجتمع می‌شود.

تا اینجا از توضیحات بخش آسانسور با دو نوع برقی و هیدرولیکی آن آشنا شدید حالا شاید بخواهید بدانید که هر کدام از این آسانسورها چه مزایا و چه معایبی دارند، تا بتوانید بهترین انتخاب را با توجه به شرایطتان داشته باشید.

در عکس زیر با مزایا و معایب هر کدام از این آسانسورها بیشتر آشنا می‌شویم.

به طور کلی برای اجرای یک آسانسور مراحل زیر باید اجرا شود:

1. طراحی آسانسور
2. اجرای چاه آسانسور و آهن کشی
3. تامین قطعات آسانسور
4. نصب و راه اندازی آسانسور
5. تحویل و اتمام پروژه

6) اجرای سقف کاذب

اگر بخواهیم با زبانی ساده در مورد سقف کاذب توضیح دهیم باید بگوییم که یک سقف غیر سازه‌ای بوده که به اسکلت ساختمان متصل شده و بار را به آن منتقل می‌کند. پس با این تفاسیر بین سقف سازه‌ای و سقف کاذب فضایی خالی می‌ماند که برای عبور لوله‌های تاسیساتی و سیم کشی ساختمان بسیار مناسب است.

همچنین از مزایای دیگر این سقف می‌توانیم به عایق صدا و حرارت بودن، ایجاد فضای دکوراتیو و نور پردازی مناسب اشاره کنیم.

حالا که با سقف کاذب آشنا شدیم به سراغ انواع آن می‌‌رویم:

1) کناف (یکپارچه)

2) سقف‌های مشبک (تایل)

3) رابیتس و گچ

4) کانتکس

5) گریلیوم

6) دامپا

7) لوکسالون

اگر بخواهیم یک توضیح کلی در مورد انواع سقف‌های کاذب نام برده بدهیم، باید بگوییم که سقف‌های کناف، مشبک و رابیتس و گچ در ساختمان مسکونی و سقف‌های کانتکس، گریلیوم، دامپا و لوکسالون در ساختمان‌های تجاری – اداری بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

6) سفید کاری ساختمان

سوالی که ممکن است با آن مواجه شوید این است که چه طور یک دیوار ساختمانی انقدر صاف، یک دست و بدون هیچگونه تو رفتگی یا بیرون آمدگی است؟

در پاسخ باید بگوییم، پس از اجرای مرحله دیوار چینی

نوبت به اجرای لایه گچ و خاک می‌رسد تا کلیه نقایص احتمالی و ناهمواری‌های دیوار را پوشش دهد و دیوار را آماده رنگ زدن یا نصب کاغذ دیواری کند.

در ادامه با مراحل گچ کاری یا همان سفید کاری ساختمان آشنا می‌شویم:

1. کروم بندی دیوار و شمشه گیری
2. اجرای ملات گچ و خاک
3. گچ کاری نهایی

7) پوشش دیوارها

برای اجرای پوشش دیوارها متریال‌های مختلفی وجود دارد که انتخاب هر یک از آن‌ها کاملا سلیقه‌ای بوده و شما با توجه به بودجه موجودتان می‌توانید هریک از آن‌ها را انتخاب کنید. در ادامه این پوشش‌ها را نام می‌بریم:

• نقاشی

این پوشش نسبت به سایر پوشش‌های دیوار هزینه کمتری داشته و آسان‌تر اجرا می‌شود. برای نقاشی دیوار می‌توان از رنگ‌های پلاستیک، روغنی، یا رنگ‌های اکریلیک که نسل جدیدی از رنگ‌های ساختمانی هست استفاده کنید.

هر یک از این رنگ‌ها مزایا و معایب خاص خودش را دارد، برای مثال رنگ پلاستیک قابلیت شست و شو ندارد ولی بدون بو و ارزان بوده و سرعت بالایی در اجرا دارد.(زود خشک می‌شود.)

در آموزش حرفه‌ای دیوارچینی و نازک کاری ساختمان به طور کاملا حرفه‌ای به آموزش نقاشی ساختمان، شناخت رنگ‌ها، ویژگی‌ها و ترکیباتشان پرداخته‌ایم پس اصلا تماشای این آموزش را از دست ندهید.

• وسایل مورد نیاز برای نقاشی

وسایل مورد نیاز برای نقاشی دیوارهای یک ساختمان چیست؟

1. قلمو
2. غلطک
3. سنباده
4. پوستاب
5. کاردک
6. لیسه
7. رنگ

• مراحل اجرای نقاشی روی دیوار گچی

1. باز کردن ترک‌ها و حذف ناصافی‌های گچ
2. زدن روغن زیرکار
3. چند دست بتونه کاری و سنباده زنی
4. روغن کاری (صرفا جاهایی که بتونه کردیم کفایت می‌کنه!)
5. زدن لایه اول رنگ (آستر) و لکه گیری
6. زدن لایه دوم رنگ
7. زدن لایه سوم رنگ

• مراحل نقاشی دیوار از قبل رنگ شده

1. باز کردن کلید پریز‌ها و برداشتن یا پوشاندن هر چیزی که نباید رنگی بشه!
2. باز کردن ترک‌ها و تراشیدن پوسته‌های تبله
3. چند دست بتونه کاری و سنباده زنی
4. زدن روغن زیرکار (جاهایی که بتونه کردیم کفایت می‌کنه!)
5. زدن لایه اول رنگ (آستر) و لکه گیری
6. زدن لایه دوم رنگ
7. زدن لایه سوم رنگ

• کاغذ دیواری

کاغذ‌ دیواری یکی دیگر از متریال‌های محبوب برای پوشش دیوارها است. این متریال هم در نوع خود مزایا و معایبی دارد که به آن‌ها می‌پردازیم.

برای مثال از مزایای کاغذ دیواری می‌توان به نصب سریع، تنوع بالا در طرح و رنگ و عدم نیاز به جمع آوری وسایل در زمان اجرای آن اشاره کرد.

این در حالی است که قیمت بالاتر نسبت به نقاشی دیوارها و قابلیت شست و شو کمتر نسبت به رنگ‌های روغنی از معایب این متریال به شمار می‌رود.

• دیوارپوش

یکی دیگر از متریال‌ها برای دیوارها استفاده از دیوارپوش‌ها هست که تنوع بالایی داشته و هزینه بیشتری هم نسب به نقاشی یا کاغذ دیواری دارند.

برای مثال می‌توان دیوارپوش‌های چوبی، فایبرگلاس، پی وی سی، سنگی، سرامیکی و غیره را نام برد.

8) درب و پنجره

به جرات می‌توان گفت نصب درب و پنجره به شما این نوید را می‌دهد که پایان پروژه ساخت ساختمان شما فرا رسیده و می‌توان کم کم از آن بهره برداری کرد. حالا برویم در مورد هر کدام بیشتر بدانیم.

• درب

بعد از اجرای نعل درگاه و اجرای چارچوب درب، نوبت نصب درب‌ها می‌شود.

زیبایی درب‌های یک ساختمان از تاثیر گذارترین نقاط در طراحی دکوراسیون داخلی یک فضا به شمار می‌رود.

چوب یکی از مصالح اصلی و پرکاربرد در صنایع تولید درب است که سختی و استحکام بالا، قابلیت رنگ پذیری، مقاومت در برابر رطوبت و حشرات از ویژگی‌هایی به شمار می‌رود که باعث محبوب شدن این متریال شده است.

چوب درختانی نظیر بلوط، توسکا، گردو، افرا، راش و کاج از انواع متداول در تولید درب‌های چوبی به شما می‌رود.

• پنجره

به طور کلی فریم یا قاب پنجره‌ها در سه دسته چوبی، فلزی (آهنی یا آلومینیومی) و کامپوزیتی (فایبرگلاس، pvc و upvc) تقسیم می‌شود.

استفاده از هر کدام این متریال‌ها به عنوان قاب پنجره مزایا و معایبی دارد. برای مثال پنجره‌های upvc مقرون به صرفه‌تر از پنجره‌های آلومینیومی بوده اما تنوع رنگی کمتری داشته و وزن سنگین‌تری دارد.

همانطور که می‌دانید در گذشته استفاده از پنجره‌های دو جداره مرسوم نبود اما از سال 1380 با توجه به تعیین ضوابط مربوط به صرفه جویی در مصرف انرژی، کاهش آلودگی صوتی و جلوگیری از گرد و غبار، تمامی سازندگان ملزم به استفاده از این پنجره‌ها هستند.

9) کابینت و کمد دیواری

همانطور که می‌دانید اجرای کابینت و کمد دیواری ریزه کاری‌های فراوانی دارد که در یک مقاله نمی‌گنجد. پیشنهاد می‌کنیم حتما مقاله آموزش کابینت سازی پلان قصر را مشاهده کنید .

چک لیست مراحل ساخت ساختمان

تا اینجای مقاله به طور کامل با ریزه کاری‌ها و مراحل ساخت ساختمان آشنا شدید. گاهی اوقات ممکن است در حین اجرای این مراحل گیج شوید که کدام کار انجام شده کدام کار انجام نشده است. یا این که ممکن است مهندس ناظر از شما یک لیست کارهای انجام شده‌، بخواهد.

در این شرایط راه حل چیست؟

یکی از بهترین روش‌ها استفاده از چک لیست مراحل ساخت ساختمان است. در ادامه این مقاله دو نمونه از این چک لیست‌ها را برایتان قرار داده‌ایم تا بهتر با آن‌ها آشنا شوید.

دقت داشته باشید این چک لیست‌ها تنها دو نمونه چک لیست (عملیات نصب اسکلت فلزی ساختمان و بتن ریزی) پیشنهادی ما به شما است و شما می‌توانید چک لیست مخصوص به خودتان را تهیه و استفاده نمایید.

آموزش حرفه‌ای مراحل ساخت ساختمان

ما در آموزش حرفه‌ای نخبگان اجرای ساختمان مراحل اجرا از تخریب، اجرای اسکلت بتنی، اجرای اسکلت فولادی، دیوار چینی و اجرای نازک کاری را همراه با فیلم‌های کارگاهی زیر ذره‌بین می‌بریم. پیشنهاد می‌کنیم با کلیک بر روی لینک آبی رنگ کلیک کرده و سرفصل‌ها و نمونه‌های این آموزش را مشاهده کنید.

• آموزش تخریب، گودبرداری و پایدارسازی گود

گام اول آموزش تخریب، گودبرداری و پایدارسازی گود است.

در این آموزش با تمام نکات و ریزه کاری‌های مراحل اخذ پروانه تخریب و نوسازی، تجهیز کارگاه، شرح مراحل تخریب و نکات مهم آن در کارگاه، تخریب دیوار مشترک، نمونه برداری از خاک، گودبرداری و همه روش‌های پایدارسازی گود با فیلم‌های کارگاهی آشنا می‌شوید.

همچنین از دو تا پروژه نیلینگ، یک پروژه انکراژ، یک پروژه سازه نگهبان خرپایی، یک پروژه زهکشی زیر فونداسیون و دو تا پروژه تاپ دان کامل بازدید شده و مراحل کار را یاد خواهید گرفت.

ضمن این که مبحث هفتم، دوازدهم و آیین نامه حفاظت کارگاهی و غیره نیز در این آموزش به طور مفصل بررسی شدند.

• آموزش اجرای اسکلت‌های بتنی

در گام دوم آموزش اجرای اسکلت‌های بتنی را داریم که در ۶ بخش تمام مراحل اجرای اسکلت را شرح می‌دهیم.

این 6 بخش شامل آرماتوربندی، قالب بندی، اجرای فونداسیون، اجرای اسکلت، بتن ریزی و انواع دال بتنی است که برای تک تک مفاهیم آن، فیلم کارگاهی داریم.

به طور مثال برای انواع دال‌ها از یک پروژه سقف یوبوت، یک پروژه سقف کوبیاکس، یک پروژه سقف بابل دک، یک پروژه سقف وافل، یک پروژه سقف اینتل دک، یک پروژه دال بتنی و تیرچه و بلوک هم در چندین پروژه کامل بازدید شده و در کارگاه کامل توضیح داده شده است.

• آموزش اجرای اسکلت‌های فولادی

گام سوم آموزش اجرای اسکلت‌های فولادی است که در بخش کلی منتشر شده است.

این بخش شامل ساخت و نصب مقاطع فولادی، انواع اتصالات در اسکلت فولادی، سیستم‌های باربر جانبی (مثل انواع مهاربندهای فولادی یا دیوار برشی فولادی)، اتصالات پیچی، اتصالات جوشی، نصب اسکلت و انواع سقف‌های اسکلت فولادی می‌شود.

برای اجرای کامل صفر تا صد ساختمان – ویلا و آپارتمان میتوانید با مهندسین مجموعه پلان قصر تماس بگیرید .

مهندس کریمی  ……………….   09124312616